Ægisgata sunnanverð

Hér eru greinar sem ég hef skrifað um sunnanverða Ægisgötu, það er elsta hluta götunnar, neðan við Eyrarveg. Með þessari umfjöllun slæ ég botninn í hina skipulögðu umfjöllun um öll hús á Norðurgötu- Eiðsvallagötu- Ægisgötu reitnum en hann hef ég tekið fyrir frá nóvemberbyrjun eða í allan vetur, því nú er sumarið gengið í garð skv. almanakinu. Í þessari umfjöllun hef ég notað Eyrarveginn sem markalínu en byggingarárið 1940 hefur einnig verið viðmið, þó auðvitað hafi yngri hús fylgt með. Ég er ekki viss um að ég leggi í jafn "massíva" og skipulagða vinnu um heilar götur á þessum forsendum, frekar eitt og eitt hús eða fáein hús í sömu götu í röð. Svo er ég alltaf að reyna að koma einhverju skikki á þetta greinasafn mitt sem telur örugglega nálægt 500 greinum sem allar raðast í belg og biðu. Einn liður í þessu "skikki" er að útbúa tenglafærslur á borð við þessa hér. En ég skal bara viðurkenna að þetta er alveg djöfulleg vinna að reyna eitthvað að eiga við þetta pistlasafn mitt og oft gefst ég upp á að reyna. Enda passa ég mig alltaf á því að þetta skemmtilega hobbý mitt snúist ekki upp í kvöð og leiðindi og ein leiðin er að leggja ekki meira á sig en maður nennir. En nóg um það, hér eru Ægisgata 1-14.

Ægisgata 1 (1939)

Ægisgata 2 (1936)

Ægisgata 3 (1939)

Ægisgata 4 (1936)

Ægisgata 5 (1939)

Ægisgata 6 (1937)

Ægisgata 7 (1939)

Ægisgata 8 (1936)

Ægisgata 10 (1937)

Ægisgata 11 (1937)

Ægisgata 12 (1936)

Ægisgata 13 (1937)

Ægisgata 14 (1936)*

*Þessa færslu skrifaði ég fyrir rúmum fjórum árum. Það sem ekki kemur fram í þeirri færslu en skal getið hér er að Jón Helgason skósmiður fékk árið 1936 lóð og húsbyggingarleyfi "við Ægisgötu hornlóðina að austan milli Ægisgötu og Eyrargötu" [innskot: hér er vitanlega átt við Eyrarveg, vera má nafninu hafi verið breytt síðar]. (Bygginganefnd Akureyrar: fundur nr. 784, 9-11-1936).

Eins og sjá má er öll röðin byggð á árabilinu 1936-39 og meðalaldurinn því um 77,5 ár. Húsaröðin við Ægisgötu þykir mér alveg einstaklega smekkleg og vel heppnuð götumynd. Þetta eru einföld og látlaus og lágreist  hús en í smæðinni og látleysinu felst ákveðinn glæsileiki, alls engu síðri en í skrauti hlöðnum stórhýsum. Ekki skemmir fyrir að flest eru í húsin í frábærri hirðu og lóðir smekklega frágengnar. Ég er ekki sérfróður um húsfriðun og varðveislumat enda aðeins leikmaður en ég get þess engu að síður hér mitt álit er, að húsaröðin við Ægisgötuna ætti að hafa ótvírætt varðveislugildi og njóta friðunar. Og hananú. 

 

Síðastliðin vetur hef ég unnið að skrifum um Eiðsvallagötu- Ránargötu- Ægisgötu "blokkina" og auk þess hluta Norðurgötu sem liggur ofan fyrst töldu götunnar og samsíða hinum tveimur síðarnefndu. Hér var um nýbreytni að ræða hjá mér því yfirleitt hef ég látið nægja að leita fanga í prentuðum heimildum en nú lagðist í fundargerðarbækur og manntöl á Héraðskjalasafninu þar sem útgefnum bókum sleppti, en markalína Oddeyrarbókarinnar góðu er einmitt Eiðsvallagatan. Ég dró hinsvegar mörkin í minni umfjöllun við næstu samsíða "lang"-götu þ.e. Eyrarveg. 

Eiðsvallagatan (færslur að mestu frá nóv 2014- jan 2015)

Norðurgatan (hús 28-40 færslur á bilinu jan-feb 2015)

Ránargatan sunnanverð (feb-mars 2015)

 

 

Gleðilegt sumar

Óska öllum gleðilegs sumar með þökk fyrir veturinn. 

Myndin sýnir skrúðgöngu Akureyrskra skáta í Síðuhverfi í morgun en þar var gengið til skátamessu í Glerárkirkju.

Hús dagsins: Ægisgata 13

 Í ársbyrjun 1937 fékk Tryggvi Stefánsson skósmiður úthlutað lóð, þeirri ystu að vestan og 15.apríl sama ár fékk hann byggingarleyfið. Hér er um að ræða sams konar hús og austan við götuna og líkt og öll húsin við Ægisgötuna er það byggt eftir teikningum Tryggva Jónatanssonar. Húsið er mjög líkt húsum sem hann teiknaði sem “Einbýlishús fyrir SBA” árið 1936 og risu það ár og árið á eftir en á Ægisgötu 13 er ekki litla hornútskotið og lega þvottahúss og bakdyrainngangs er frábrugðin. Teikningar að húsinu eru dagsettar 2.feb 1937. Árið 1940 bjuggu í þessu húsi, sem telst 90 fermetrar að stærð 9 manns: Tryggvi Stefánsson og kona hans Sigrún Jónína (föðurnafn hennar illlæsilegt), 5 börn þeirra auk vandalausrar konu, Ingibjargar Gunnarsdóttur 76 ára, sem sögð er á framfæri húsbónda. Þá leigði þarna Ólafur Tryggvason 54 ára bóndi á Dagverðartungu. Þrjú herbergi hússins hafa dugað þeim níu sem þarna bjuggu 1940 líkt og öllum öðrum íbúum þau 78 ár sem húsið hefur staðið því húsið er óbreytt frá fyrstu gerð, herbergjaskipan að mestu sú sama og í upphafi og ekki hefur verið byggt við það. Einhverjar skúrabyggingar eru einnig á lóðinni. Húsið er einstaklega smekklegt og vel við haldið og lóðin sömuleiðis hirt af mikilli natni. Á sumrin og árið um kring að hluta er mikið safn allskonar skrautmuna í steinbeðum umhverfis húsið, vegfarendum til mikillar ánægju og yndisauka. Ein íbúð er í húsinu. Mynd tekin 15.feb. 2015.

Heimildir: Bygginganefnd Akureyrar: Fundargerðir 1935-41. (Fundir 9.jan og 15.aprí 1937)

Manntal á Akureyri 1940. 

Hér er um að ræða óprentaðar og óútgefnar heimildar sem varðveittar eru á Héraðskjalasafninu á Akureyri. Þess má geta að allar upplýsingar sem ég hef upp úr þeim ritum skrifa ég fyrst í litla minnisbók og færi þaðan inn í tölvu þegar heim er komið. Því er viss fyrirvari á að nöfn og dagsetningar eða annað slíkt skolist lítillega til þó yfirleitt gæti ég þess ítarlega að það hendi ekki.