Hús dagsins: Oddeyrargata 8

Fjögur elstu húsin sem enn standa við Oddeyrargötu standa neðst við götuna. Það elsta er 108 ára , húsin sem skipa annað og þriðja sætið, 4 og 6, eiga aldarafmæli í ár en hið fjórða elsta er hin 97 ára Oddeyrargata 8.

Vorið 1919 falaðist Trausti Reykdal fiskmatsmaður eftir því við Bygginganefnd Akureyrar að kaupa lóð, 20x20m vegna lóðar sem hann átti fyrir við Oddeyrargötu. En þar er auðvitað um að ræða lóðina Oddeyrargötu 6 þar sem Trausti hafði reist veglegt steinhús þremur árum áður. Síðar sama ár er honum leyft að reisa tvílyft steinhús á lóðinni sem hann hafði fengið keypta um vorið. Nefndin setti ákveðin skilyrði. Vesturgafl skyldi vera 5 álnir frá lóðarmörkum (5 álnir eru u.þ.b. 3,15m). Tröppur skyldu annaðhvort koma á gafl norðaustan við eða teknar inn í kjallara- svo ekki kæmu tröppur fram úr húsalínunni. Sjá má, að fyrrnefnda leiðin hefur verið farin við byggingu Oddeyrargötu 4 og 6, þar eru tröppur á göflum. Hér voru tröppurnar hins vegar “teknar inn í kjallara”. Fram kemur í bókun bygginganefndar að uppdráttur, dagsettur 20.sept 1919 fylgi. Sá uppdráttur hefur hins vegar hvorki varðveist, né heldur er þess getið hver teiknaði og því er hönnuður Oddeyrargötu 8 ókunnur. Mögulega hefur sami maður teiknað bæði hús nr. 6 og 8, þau eru byggð af sama manni og eru raunar ekki óáþekk- svona í stórum dráttum.

Oddeyrargata 8 er tvílyft steinsteypuhús með lágu risi og á lágum kjallara. Á framhlið er inngangur og tröppur uppá hæð “innbyggðar” samkvæmt skilyrðum Bygginganefndar fyrir tæpri öld. Á bakhlið er stigabygging. Krosspóstar eru í gluggum og bárujárn á þaki. Líkast til er húsið að stærstum hluta óbreytt frá fyrstu gerð, a.m.k. að ytra byrði. Húsið er af klassískri gerð, en á upphafsárum steinsteypunnar var tilhneigingin sú, að útlit steinhúsa tæki mið af timburhúsum. Oddeyrargata 8 er t.d. ekki ósvipað húsunum við Hafnarstræti 33-41. Húsið hefur alla tíð verið íbúðarhús en árið 1920 þegar húsið er nýbyggt búa þarna 15 manns, þrenn hjón ásamt börnum, Sigurður Pétursson og María Konráðsdóttir, Ólafur Eiríksson og Björg Halldórsdóttir og Jón Jóhannesson Sólrún Oddsdóttir. Auk þess er Elínborg Helgadóttir, einhleyp húsmóðir skráð þarna til heimilis. Ekki fylgir sögunni á hvorri hæð eða hluta hæðar hver býr. Fjöldi íbúa hússins gegn um tíðina hleypur eflaust á hundruðum, líkt og gengur og gerist þegar í hlut eiga nærri aldargömul hús. Ekki gat ég fundið heimildir um verslun eða atvinnustarfsemi nokkurs konar við leit á timarit.is, en það er óbrigðult ráð að kanna slíkt með því að slá heimilisfangið (í þágufalli, innan gæsalappa vel að merkja) inn í leitarvél. Hafi einhver starfsemi verið auglýst í blöðum má sjá það í niðurstöðunum. Oddeyrargata 8 er látlaust hús að gerð og sómir sér vel í götumyndinni. Húsið er hornhús, en undir suðurgafli hússins sveigir gatan Krabbastígur stuttan spöl upp að Munkaþverárstræti. Tvær íbúðir eru í húsinu, hvor á sinni hæð. Myndin er tekin þann 3.maí 2015.

Heimildir: Bygginganefnd Akureyrarkaupstaðar. Fundargerðir 1902-21. Fundur nr. 457, 20.maí 1919, nr. 464 þ.24.sept. 1919. Óprentað, varðveitt á Héraðskjalasafninu.

Manntal 1920. (sjá tengil í texta)

 Akureyrarbær og Teiknistofa Arkitekta, Gylfi Guðjónsson og félagar. (2015). Norðurbrekkan, neðri hluti. Húsakönnun. Pdf-útgáfa aðgengileg á slóðinni http://www.akureyri.is/static/files/Skipulagsdeild/Deiliskipulog/Nordur_Brekka/n-brekka-husakonnun-150129-vefutgafa.pdf