Hús dagsins (nr.159): Tjöruhúsið

13.8.2012 | 20:22

Hús dagsins (nr.159): Tjöruhúsið

Þau fjögur 18.aldar hús sem enn standa í Neðstakaupstað hef ég tekið fyrir í aldursröð. Það þriðja elsta er Tjöruhúsið sem sést hér á myndinni, en það mun reist um 1782. (Skv. heimasíðu Byggðasafns Vestfjarða www.nedsti.is er byggingarárið 1781 en skv. Hjörleifi, Kjell og Magnúsi (2003: 229) er það byggt 1782. En eitt ár til eða frá skiptir kannski litlu þegar aldursárin eru um 230; það er um 0,5% skekkja !) En Tjöruhúsið er af gerð svokallaðra stokkahúsa en það er byggingargerð sem var algeng í Skandinavíu, Danmörku þá aðallega. Hún er mjög svipuð byggingaraðferð og bolhús (sjá Faktorshúsið í síðustu færslu), veggir hlaðnir úr þykkum bjálkum en þeim er skeytt saman með öðrum hætti en í bolhúsunum. En Tjöruhúsið er eins og önnur hús í Neðstakaupstað reist fyrir dönsku einokunarverslunina sem pakkhús eða vörugeymsla og gegndi því hlutverki í marga tugi ára, raunar vel á aðra öld. Einokunarverslunin átti þetta hús þó ekki lengi, því hún leið undir lok fáeinum árum eftir að það var reist eða 1787. Húsið hefur gegn um þennan tíma gegnt að mestu svipuðu hlutverki sem geymlsuhús fyrir iðnað eða verslun. Líklega hefur einhverntíma verið geymd þarna tjara- sbr. nafngiftina en ekki veit ég hvort nokkurn tíma hafi verið búið í Tjöruhúsinu. Það hefur nú verið gert upp og er mjög nálægt upprunalegu útliti. Nú er þar samnefndur veitingastaður rekinn á sumrin og var ég staddur á hádegi þar 12.júlí. Því lá beint við að borða á Tjöruhúsinu og það er staður sem ég mæli svo sannarlega með! Fiskisúpan þar er allavega alveg frábær. Hér eru fleiri meðmæli með veitingastaðnum í Tjöruhúsinu: http://www.tripadvisor.com/Restaurant_Review-g189967-d1099110-Reviews-Tjoruhusid-Isafjordur.html

Heimildir:

Byggðasafn Vestfjarða (án árs). Heimasíða. Slóðin: http://www.nedsti.is/

Hjörleifur Stefánsson, Kjell H. Halvorsen, Magnús Skúlason (2003). Af norskum rótum- gömul timburhús á Íslandi. Reykjavík: Mál og Menning.

Flokkur: Bloggar | Facebook

Athugasemdir

Er að vísu hlutdræg, því vertarnir eru góðir vinir mínir en algjörlega sammála þér að Tjöruhúsið er eitt af betri veitingastöðum í heimi sem er með fisk. Hingað kemur fólk frá öllum heimshornum sumir eingöngu til að borða á þessum litla veitingastað á útnára, sem er ótrúlegt.

Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 13.8.2012 kl. 21:54

Legg til að síðuhaldari,safni saman þessum stórkostlega fróðleik um gömlu húsin,og sögu þeirra og gefi út BÓK .

Hafðu miklar þakkir fyrir þessa áhugaverðu síðu þína.

Númi (IP-tala skráð) 14.8.2012 kl. 00:03

Já ég skal vel trúa því að Tjöruhúsið laði að gesti hvaðanæva af úr heiminum. Enda örugglega á heimsmælikvarða. Oft hef ég velt fyrir mér hvort þetta efni eigi ekki líka heima á bók. Sennilega myndi það rit fylla á annað hundrað blaðsíðna. Ég hef t.d. gert nokkrum húsum í Glerárþorp skil hér og það vantar klárlega húsakönnunarbók um það hverfi. Það er því ekkert útilokað varðandi bókaútgáfu...

Þakka fyrir innlit, skrif,hlý orð og hrós

Arnór Bliki Hallmundsson, 14.8.2012 kl. 19:19

Nákvæmlega Arnór, bók um þessi hús sem þú hefur skrifað um, það er málið.

Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 14.8.2012 kl. 19:53

Bæta við athugasemd [Innskráning]

Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.

Um bloggið

Arnór Bliki Hallmundsson

Höfundur

Arnór Bliki Hallmundsson

Höfundur er grúskari. Skrifa um og mynda hitt og þetta auk eins og annars.

Nýjustu færslur

Tenglar

Mínir tenglar

Minjastofnun Heimasíða Minjastofnunar, fróðleikur um gömul um hús og mannvirki
Landupplýsingakerfi Akureyrarkaupstaðar Hér er hægt að skoða Akureyri eins og hún leggur sig, tæknilegar upplýsingar og byggingarárs HvERS EINASTA húss í bænum og teikningar af sumum þeirra.
Gamlar myndir frá Akureyri Stórskemmtileg myndasíða Rúnars Vestmann. Hér má sjá gnægð gamalla mynda af Akureyri.
Náttúrufræðistofnun
timarit.is Öflugur vefur til hvers kyns heimildaöflunar
Umhverfisstofnun

Á síðunni minni

Svona verður Húsapistill til Lesendur leiddir í allann sannleikan um tilurð dæmigerðs Húsapistils. Sett saman í tilefni af 10 ára afmælis h.d.
100 elstu hús Akureyrar 100, eða öllu heldur, 103 elstu húsin sem enn standa á Akureyri
Húsapistlar 2023 "Hús dagsins" greinar árið 2023
Húsapistlar 2021 "Hús dagsins" greinar árið 2021
Húsapistlar 2022 "Hús dagsins" greinar árið 2022
Húsapistlar 2020 "Hús dagsins" greinar ársins 2020
Húsapistlar 2019 "Hús dagsins" greinar ársins 2019
Húsapistlar 2018 "Hús dagsins" greinar ársins 2018
Húsapistlar 2017 "Hús dagsins" greinar ársins 2017
Húsapistlar 2016 "Hús dagsins" greinar á árinu 2016.
Húsapistlar 2015 Hús sem ég skrifaði um árið 2015.
Húsapistlar 2014 Hús sem ég skrifaði um árið 2014.
Húsapistlar 2013 "Hús dagsins" greinar ársins 2013
Húsapistlar 2012 "Hús dagsins" greinar ársins 2012
Húsapistlar 2011 "Hús dagsins" greinar ársins 2011
Húsapistlar 2010 "Hús dagsins" greinar ársins 2010
Húsapistlar 2009 "Hús dagsins" greinar ársins 2009
Bæjarbrunarnir á Akureyri í upphafi 20.aldar Stutt grein um brunanna miklu í Innbænum 1901 og 1912 og Oddeyrarbrunann 1906
Akureyri- 150 ára sögustiklur Árið 2012 tók ég saman í stuttu máli byggðasögu Akureyrar, m.t.t. mannvirkjauppbyggingar o.fl.

Ytri Brekka

Bjarmastígur Hús sem ég fjallað um, við Bjarmastíg.
Bjarkarstígur Hús sem ég fjallað um, við Bjarkarstíg á Brekkunni
Brekkugata Hús við Brekkugötu sem ég hef skrifað um hér.
Gilsbakkavegur Hús við Gilsbakkaveg, sem ég hef fjallað um hér.
Hamarstígur (neðan Þórunnarstrætis) Hús sem ég hef fjallað um, við Hamarstíg
Hlíðargata Hús sem ég fjallað um, við Hlíðargötu.
Holtagata Hús sem ég fjallað um, við Holtagötu.
Klapparstígur- Krabbastígur Söguágrip húsanna við Klapparstíg og Krabbastíg
Lögbergsgata Hús sem ég hef fjallað um, við Lögbergsgötu.
Munkaþverárstræti Umfjallanir um hús Munkaþverárstræti, Brekkunni.
Oddagata Hús sem ég fjallað um við Oddagötu á Neðri-Brekku.
Oddeyrargata Hús við Oddeyrargötu sem ég hef skrifað um hér.
Þingvallastræti Hús sem ég fjallað um, við Þingvallastræti
Sniðgata Hús sem ég hef fjallað um, við Sniðgötu.
Helgamagrastræti Hús sem ég hef fjallað um, við Helgamagrastræti.

Syðri Brekka

Býli á Brekkunni Gömul býli og önnur hús á Brekkunni, bæði Syðri og Ytri
Eyrarlandsvegur Hér eru greinar um hús sem standa við Eyrararlandsveg á Brekkunni.
Eyrarlandsstofa Eyrarlandsstofa í Lystigarðinum
Hrafnagilsstræti Hús sem ég fjallað um, við Hrafnagilsstræti
Möðruvallastræti Hús sem ég hef fjallað um, við Möðruvallastræti.
Skólastígur Hús sem ég hef fjallað um, við Skólastíg

Oddeyri

Eiðsvallagata Söguágrip um hús við Eiðsvallagötu á Akureyri.
Fjólugata Hús sem ég fjallað um, við Fjólugötu á Oddeyri
Gránufélagsgata Hús sem ég fjallað um við Gránufélagsgötu á Eyrinni.
Hríseyjargata Hús sem ég hef fjallað um, við Hríseyjargötu.
Laxagata Hús sem ég fjallað um við Laxagötu á Eyrinni.
Lundargata Hús sem ég fjallað um við Lundargötu á Eyrinni.
Norðurgata (sunnan Eyrarvegar) Umfjallanir um hús við Norðurgötu á Eyrinni, ritað frá júní 2009 til feb.2015
Ránargata Stutt söguágrip húsana við sunnanverða Ránargötu á Oddeyri.
Strandgata Hús sem ég fjallað um, við Strandgötu
Geislagata, Glerárgata, Hólabraut, Grundargötu Nokkrar götur á Oddeyri
Ægisgata Hús sem ég fjallað um, við Ægisgötu á Oddeyri
Sláturhúsið á Oddeyrartanga Sláturhús KEA á Oddeyrartanga b.1928.
Nótastöðin Nótastöðin á Gleráreyrum/Oddeyri, b. 1945.
Grænagata Hús sem ég hef fjallað um, við Grænugötu
Eyrarvegur Færslur um hús við Eyrarveg

Innbær

Aðalstræti Hús sem ég hef fjallað um við Aðalstræti
Hafnarstræti í Innbænum Hafnarstræti að mörkum Innbæjar og Miðbæjar.
Lækjargata Söguágrip um hús við Lækjargötu í Innbænum á Akureyri.
Spítalavegur Hús sem ég hef fjallað um við Spítalaveg sem liggur milli Innbæjar og S-Brekku

Miðbær

Hafnarstræti: Miðbær Hús sem ég hef fjallað um í Miðbæjarhluta Hafnarstrætis
Ráðhústorg Ráðhústorg 1-5.
Skipagata Hús sem ég hef fjallað um, við Skipagötu

Glerárþorp

Glerárþorp Býli og önnur hús í Glerárþorpi

Eyjafjarðarsveit

Freyvangur Umfjöllun um félagsheimilið Freyvang Eyjafjarðarsveit (Öngulsstaðahreppi)
Laugarborg Umfjöllun um félagsheimilið Laugarborg Eyjafjarðarsveit (Hrafnagilshreppi)
Sólgarður Umfjöllun um félagsheimilið Sólgarð Eyjafjarðarsveit (Saurbæjarhreppi)
Þighúsið á Hrafnagili Umfjöllun um fyrrum félagsheimilið og þinghúsið á Hrafnagili