Hús dagsins: Geislagata 14 eða Sjallinn

Það hefur staðið til lengi hjá mér að taka fyrir Sjallann, en hann er óumdeilanlega í hópi sögufrægustu og nafntoguðustu húsa Akureyrar. En Sjallinn eða Sjálfstæðishúsið var reist árin 1962-63 fyrir Sjálfstæðisflokkinn- eins og nafnið bendir til. Þarna hafa verið haldnir dansleikir og böll frá upphafi en húsið hefur tekið miklum breytingu þessa hálfu öld. Sjallinn telst standa við Geislagötu en á Landupplýsingakerfi Akureyrar telst hann vera nr. 7 við Glerárgötu.  Húsið er þrílyft steinsteypuhús með lágu risi en kjallari er undir hluta hússins og á suðurhlið er stigabygging. Stór hluti jarðhæðar er verslunarrými en þar er einnig anddyri og fatahengi og bar. Í kjallaranum er einnig bar og lítill og þar voru um tíma reknar krár  (eða "pöbbar") undir ýmsum nöfnum m.a. Kjallarinn og Down Under. Þar eru einnig geymslur. Aðal danssalurinn er á annarri hæð og er hann í hópi stærstu danssala á landinu og rúmgóð sena. Salurinn nær upp í rjáfur og lofthæðin allavega um 5-6 metrar. Hann er í austurhluta hússins en á vesturhluta hæðarinnar, þar sem er "einföld lofthæð" eru og tveir barir og betri stofur með leðursófum og borðum. Þriðja hæðin nær aðeins yfir hálfan grunnflöt hússins eins og gefur að skilja en þar er einnig danssalur og þar hafa einnig verið reknar krár m.a. Dátinn. Þá eru svalir yfir salnum þar sem hægt er að sitja við borð með gott útsýni yfir sviðið. Að jafnaði er aðeins opið á annarri hæð hússins en á stærstu samkomum hafa báðar hæðir verið opnar. Þá er fyrirkomulagið jafnan þannig að hljómsveit spilar í stóra salnum en á Dátanum er plötusnúður eða "DJ". Sem áður segir hefur húsið verið skemmtistaður frá upphafi og líklega fáar íslenskar hljómsveitir síðustu áratuga sem EKKI hafa spilað þarna. Í hugum margra (ég leyfi mér að fullyrða langflestra) er nafn Ingimars Eydal tengt Sjallanum órjúfanlegum böndum en hann spilaði þarna á böllum með hljómsveit sinni áratugum saman. Sjallanum hefur sem áður segir verið breytt oft og mikið en e.t.v. mest í kjölfar stórbruna sem þarna varð í lok árs 1981. Sumarið 1982 var nýr og endurbættur Sjalli tekinn í notkun og mun þá Sjallanafnið hafa tekið "formlega" við af Sjálfstæðishúsinu. Á jarðhæð hafa ýmsar verslanir verið gegn um tíðina, þarna var t.d. ein fyrsta sjálfsafgreiðsluverslunin, stórmarkaðurinn, á Akureyri en á þeim tíðkaðist almennt að verslað væri yfir borð og brauð var keypt í einni búð, mjólk í annarri og kjöt og fiskur í sérverslunum. Raftækjaverslunin Radionaust var þarna starfandi þarna lengi vel og um tíma var hárgreiðslu- og snyrtistofu þarna. Síðan 2012 hefur Tónabúðin haft þarna aðsetur. Ég veit ekki til þess að nokkurn tíma hafi verið búið í Sjallanum og þykir mér það næsta ólíklegt. Sjallinn var fimmtugur sl. sumar, var opnaður 5.júlí 1963 og enn er hann við lýði þó stundum heyrist raddir og tröllasögur um lokun staðarins. Ýmsum finnst húsið sjálft og skemmtistaðurinn svipur hjá sjón miðað við það sem var og sitt sýnist hverjum um framtíð Sjallans og ástand hans. En eitt er víst að þetta er einn sögufrægasta skemmtistaður og sögulegt gildi hússins í skemmtana- og menningarsögu landsins ótvírætt og má vel færa rök fyrir friðlýsingu hússins af þeim sökum. Sá sem þetta ritar fer oft í Sjallan og hefur gaman af, það hefur t.d. verið fastur liður hjá mér sl. sjö áramót eða svo að kíkja á Nýjársdansleik með Páli Óskari. Þess má geta hér að undirritaður hvorki drekkur sig fullan og er alls ekki liðtækur á dansgólfinu. Hvort sem um ræðir diskótek eða böll, leiksýningar, uppistönd eða brjálaða þungarokkstónleika finnst mér alltaf gaman að skella mér í Sjallann.  Þessi mynd er orðin fjögurra og hálfs árs, tekin 13.nóvember 2009 en ég ætlaði mér lengi vel að skrifa um Sjallann en einhvern veginn datt það upp fyrir. Svo er önnur tekin aðfararnótt 17.júní 2010 og sýnir mikið fjör utan við húsið, ball í gangi innan dyra.

 

Ágætu lesendur: Ykkur er meira en velkomið að deila hér undir "Athugasemdum" minningum úr Sjallanum síðustu hálfu öldina ef það er eitthvað sem þið viljið deila með gestum síðunnar.