Hús dagsins: Helgamagrastræti 43

Glöggir lesendur kunna að hafa tekið eftir því, að í þessari yfirferð síðuhafa um Helgamagrastræti hafa aðeins komið fyrir sléttar tölur síðustu vikur. Síðasta húsið með oddatölunúmeri var nr. 27, sem birtist í lok ágúst (reyndar brá ég mér aðeins niður á Eyri í millitíðinni). Eins og stundum, þegar mörg númer vantar inn í umfjöllunina er ástæðan einföld. Á bilinu 29-41 við Helgamagrastræti stendur nefnilega Leikskólinn Hólmasól og er næsta oddatöluhús norðan við Helgamagrastræti 43.  

Snemma árs 1946 sótti Guðmundur Guðmundsson  um lóð vestan Helgamagrastrætis, næst norðan fyrirhugaðan leikvöll [nú leikskólinn Hólmasól]. Hann fékk einnig byggingaleyfi fyrir húsi á einni hæð með kjallara að stærð 11,85x10,60m. Loft skyldi úr steinsteypu og þak úr timbri. Teikningarnar að húsinu Guðmundur Gunnarsson

Helgamagrastræti 43 er tvílyft steinsteypuhús með lágu valmaþaki. Einfaldir póstar eru í gluggum, bárujárn á þaki og steining á veggjum. Í kverk við útskot á framhlið eru tröppur upp að inngangi efri hæðar. Stórt gluggastykki, margskipt er á miðri framhlið og setur það vissan svip á húsið.

Þeim sem þetta ritar er ekki kunnugt um, hvort sá Guðmundur Guðmundsson sem reisti Helgamagrastræti 43 sé sami og var búsettur árið 1945 í húsinu handan götunnar, Helgamagrastræti 42 og auglýsti eftir síldarstúlkum á Sverrisbryggju . (Þekki einhverjir lesendur til væru þær upplýsingar að sjálfsögðu vel þegnar) Elsta heimildin sem timarit.is finnur, þar sem Helgamagrastræti 43 kemur fyrir er frá desember 1957, en þá hafði ratað þangað köttur, hvítur með dökkleitt skott og lýsti heimilisfólk eftir eiganda. Það fylgir svo ekki sögunni hvort kisi rataði til síns heima.

Helgamagrastræti 43 er að mestu óbreytt frá upphaflegri gerð, en það er nokkuð dæmigerðri gerð  tvíbýlishúsa frá miðri síðustu öld. Því er vel við haldið og hefur líklega alla tíð verið. Lóðin er einnig vel gróin, gróskumikið limgerði á lóðarmörkum og stæðileg birki- og reynitré áberandi á lóðinni.

Helgamagrastræti 43 hlýtur í Húsakönnun 2015 varðveislugildi 1 sem hluti af áhugaverðri heild.  Gatan er að heita má órofin heild funkishúsa frá fjórða og fimmta áratug 20. aldar, nánast í aldursröð eftir því sem neðar og norðar dregur, sannarlega áhugaverð heild. Tvær íbúðir eru í húsinu. Myndin er tekin þann 3. maí 2019.

 

Heimildir:

Akureyrarbær og Teiknistofa Arkitekta, Gylfi Guðjónsson og félagar. (2015). Norðurbrekkan, neðri hluti. Húsakönnun. Akureyrarbær: Pdf-útgáfa aðgengileg á  slóðinni http://www.akureyri.is/static/files/Skipulagsdeild/Deiliskipulog/Nordur_Brekka/n-brekka-husakonnun-150129-vefutgafa.pdf 

Bygginganefnd Akureyrar. Fundargerðir 1941-48. Fundur nr. 1044, 23. feb. 1946. Fundur nr. 1050, 12. apríl 1946.  Óprentað og óútgefið, varðveitt á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.