Hús dagsins: Aðalstræti 14, Gamli Spítalinn

Aðalstræti 14 eða Gamli Spítalinn var reistur 1835 og er því næst elsta hús sem enn stendur á Akureyri. Er húsið talið fyrsta tvílyfta íbúðarhúsið hérlendis. En húsið reistu þeir Baldvin Hinriksson og Eggert Johnsen, sá fyrrnefndi hóf bygginguna og seldi húsið óklárað til Eggerts sem lauk byggingunni. Fyrstu 40 árin var húsið íbúðarhús en árið 1873 gaf kaupmaðurinn Friðrik C.M. Gudmann bænum húsið sem hæli fyrir sjúklinga eða spítala. Var spítalinn vígður 7.júlí 1874. Þá var reist viðbygging norðan við húsið ( ljósgræn t.h.) og var hún lengst af einlyft með háu risi. Sjúkrarými voru á efri hæð suðurhluta en íbúð fyrir lækni. Líkhús og þvottahús var í norðurenda sem og baðhús fyrir almenning, líkast til það fyrsta á Akureyri. Húsið var spítali í um aldarfjórðung en 1898 fluttist spítalinn í nýtt og vandað hús við Spítalaveg. Síðan þá hefur húsið verið íbúðarhús lengst af. Enn er búið í norðurendanum, en hann eyðilagðist í eldsvoða 1961 og var gjörbreytt við endurbyggingu. Ekki hefur verið búið í suðurenda í áratugi en sá hluti hafði merkilega lítið verið breytt í gegn um tíðina. Unnið hefur verið að endurgerð hans í um áratug en öll sú endurgerð miðast við að halda sem í mest hið upprunalega. Við endurgerðina hefur m.a. fundist gamalt eldstæði sem ekki var vitað um; það hafði verið falið undir veggjum einhvern tíma, hugsanlega þegar húsið var innréttað sem spítali. Þá hefur grjóthlaðinn kjallari verið endurhlaðinn. Öfugt við mörg eldri hús mun Gamla Spítalanum alla tíð hafa verið vel við haldið og aldrei verið í niðurníðslu í lengri tíma. Eftir því sem ég best veit er hugmyndin sú að opna í húsinu lækningaminjasafn þegar endurgerð þess líkur. Þessi mynd er tekin í júní 2006 en húsið hefur tekið nokkrum breytingum síðan þá, m.a. verið málað og settir í það nýir gluggar og útihurð.