Hús dagsins: Ægisgata 16

Ægisgötu 16 munu þeir Baldur J. Líndal og Þorsteinn Gunnarsson hafa reist árið 1943. Þeir voru líkast til í húsbyggingum í verktöku en í lok júlí 1943 sóttu þeir um „þrjár lóðir fyrir einlyft hús, helst við Ægisgötu“. Þeir fengu hins vegar aðeins eina lóð austan götunnar, norðan Eyrarvegar (gatan var þá þegar fullbyggð sunnan við Eyrarveg), en bygginganefnd vildi ekki festa fleiri lóðir, nema vissa fengist fyrir því, að  bygging hefðist þar þá um sumarið. Ekki liggur fyrir hver teiknaði húsið, en höfundur telur nokkuð líklegt, að þar hafi Tryggvi Jónatansson verið að verki.

Ægisgata 16 er einlyft steinhús með tiltölulega háu valmaþaki, horngluggum í anda funkis. Það skiptist í tvær álmur, framhús er ca 9x12 en áfast bakhús eða suðausturálma er 7x7. Steiningarmúr er á veggjum, bárujárn á þaki og lóðréttir póstar með opnanlegum þverfögum í flestum gluggum.

Það birtast eitthvað nálægt 20 niðurstöður á timarit.is í Akureyrarblöðunum þegar heimilisfanginu “Ægisgötu 16” er flett upp, sú elsta frá 13. apríl 1945 þar sem nýlegur árabátur er auglýstur til sölu. (Þess má til gamans geta, að þann sama dag fæddist í Keflavík  Rúnar nokkur Júlíusson, sá ástsæli tónlistarmaður). Árið 1953 eru eigendur hússins Jörundur Jónsson og Torfi Jörundsson. Þá var reist við húsið viðbygging til suðausturs, 7x7m að grunnfleti eftir teikningum Halldórs Jónssonar.  Viðbyggingin er í sama stíl og upprunalega húsið, svolítið eins og smækkuð mynd af því. Í viðbyggingu var innréttuð sér íbúð og mun sú íbúðaskipan óbreytt enn í dag.

Þeir Baldur og Þorsteinn hafa líkast til ekki búið lengi í húsinu, væntanlega reist það í verktöku og selt fljótlega eftir að það var reist. Síðar sama ár og þeir reistu húsið, 1943, komu þeir, ásamt Agli Sigurðssyni, á fót kolsýruverksmiðju, þar sem þeir unnu kolsýru m.a. úr skeljasandi og töppuðu á kúta. Við þá starfsemi hugkvæmdist Baldri að tappa vetni á kút og prófa að keyra breskan „offisera“bíl af Humber-gerð og niðurstaðan var fyrsti „vetnisbíll“ Íslandssögunnar. En Baldur keyrði semsagt fyrstur manna á Íslandi á vetnisbíl, en það var árið 1945. Baldur Líndal (1918-1991), sem var frá Lækjamóti í Víðidal, lauk nokkrum árum síðar, 1949, prófi í efnaverkfræði frá hinum virta háskóla MIT í Boston og starfaði við þá grein um árabil, var m.a. einn af frumkvöðlum við vinnslu kísilgúr í Mývatni.

Ægisgata 16 er líkt og nærliggjandi hús við Ægisgötuna, snoturt og reisulegt hús og í mjög góðri hirðu. Lóðin er einnig vel gróin og vel hirt, ber þar mest á tveimur gróskumiklum reynitrjám framan við húsið. Tvær íbúðir eru í húsinu, ein í framhúsi og önnur í bakálmu og er húsið líklega eina tvíbýlishúsið við Ægisgötu. Myndin er tekin 1. maí 2021.

Heimildir: Bygginganefnd Akureyrar. Fundargerðir 1941-48. Fundur nr. 951, 30. júlí 1943 Varðveitt á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.