Hús dagsins: Aðalstræti 58; Kirkjuhvoll.

Ég hef í síðustu Húsapistlum verið staddur efst í Spítalavegi  en nú færum við okkur niður í Fjöruna og næstu tveir pistlar eru um tvö sviplík fúnkíshús, sennilega með þeim allra elstu á Akureyri , sunnarlega í Aðalstræti. Höfundur þeirra er Sveinbjörn Jónsson. 

 Aðalstræti 58 var reist árið 1934 af Sveinbirni fyrir  Balduin Ryel, danskan stórkaupmann, en frá aldamótunum 1900 hafði Gróðrastöð Akureyrar verið staðsett á lóðinni og enn er þarna myndarlegur skrúðgarður, Minjasafnsgarðurinn, framan við húsið sem stendur hátt ofan Aðalstrætis, líklega eina 50 metra frá götunni. En Balduin Ryel keypti gróðrastöðvarreitinn af Akureyrarbæ 1933 og reisti sér þetta volduga einbýlishús en það er tvílyft steinsteypuhús á háum kjallara og með flötu þaki. Húsið er skiptist í grófum dráttum í  tvær nær ferningslaga álmur og í kverkinni milli álmanna er inngangur og bogadregnar svalir beint ofan við. Ryel fjölskyldan bjó í þessu húsi í um þrjá áratugi en árið 1962 var húsið keypt undir Minjasafn Akureyrar sem þá var verið að koma á fót og fylgdi trjágarðurinn mikli frá aldamótum með í kaupunum og gengur síðan undir nafninu Minjasafnsgarðurinn. Þó Kirkjuhvoll sé mikið hús var Minjasafnið fljótt að sprengja utan af sér húsið og um 1980 var byggt við húsið til suðurs. Sú álma er einlyft með kjallara  steinsteypt og gengur suður úr húsinu og er hún sérstaklega byggð til minjageymslu en það er alls ekki sama hvernig fornminjar eru geymdar m.t.t. raka og hitastigs. Húsið fellur mjög vel við eldra húsið og eru byggingarnar í frábæru standi enda vel við haldið alla tíð og eru hús Minjasafnsins og lóðin öll til mikillar prýði. Ég gæti skrifað langan, langan pistil um Minjasafnið, hvað það geymir og starfsemi en ætla að láta nægja að setja hér tengil á síðu safnsins http://www.minjasafnid.is/ 

Myndin af Kirkjuhvolli er tekin þ. 24.júní 2013 en það er ekki hlaupið að því að mynda húsið vegna trjágróðurs Minjasafnsgarðsins. En hér eru svipmyndir úr garðinum, teknar sumarið 2006 nánar tiltekið þann 19.júní.

Heimildir: Steindór Steindórsson (1993): Akureyri; höfuðborg hins bjarta norðurs. Reykjavík: Örn og Örlygur.

Friðrik G. Olgeirsson, Halldór Reynisson og Magnús Guðmundsson. 1996. Byggingameistari í stein og stál; saga Sveinbjarnar Jónssonar í Ofnasmiðjunni 1896-1982. Reykjavík: Fjölvi.