Hús dagsins: Ægisgata 31

Ægisgötu 31 reisti Sigfús Axfjörð árið 1946 eftir teikningum Guðmundar Gunnarssonar. Fékk hann lóðina og leyfi til að reisa hús, á einni hæð á lágum grunni, 11,6x9m að stærð. Fleiri orð hafði bygginganefnd ekki um það.

Ægisgata 31 er einlyft steinhús með lágu valmaþaki. Veggir eru múrsléttaðir, bárujárn á þaki og lóðréttir póstar í flestum gluggum.

Sigfús Snorrason Axfjörð (1916-1986) og Guðrún Sigurðardóttir (1918-1999) sem byggðu húsið bjuggu hér um nokkurra ára skeið. Sigfús var úr Skagafirði, skráður að Brókarlæk í Skefilsstaðahreppi í Manntali 1920 en Guðrún úr Öngulsstaðahreppi, en í sama Manntali er hún skráð að Brekku þar sem foreldrar hennar, Sigurður Júlíusson og Karólína Friðriksdóttir voru í húsmennsku. Sigfús og Guðrún hafa líkast til búið hér í 5 ár, en snemma árs 1952 er húsið auglýst til sölu. Bjuggu síðan ýmsir næsta hálfan annan áratuginn, en árið 1966 fluttu hingað Gestur Sæmundsson og Þorgerður Jóhanna Jónsdóttir og bjuggu hér um áratugaskeið. Hafði hann áður verið bóndi að Neðstalandi í Öxnadal en hún ráðskona, en þau gengu í hjónaband 1949. Gestur náði 100 ára aldri og bjó hér um nánast til æviloka. Enn er húsið í eigu sömu fjölskyldu.

Ægisgata 31 er, líkt og nærliggjandi hús, látlaust en reisulegt. Það er í afar góðri hirðu og hefur líkast til alla tíð hlotið gott viðhald. Sem hornhús tekur það þátt í götumyndum tveggja gatna, Ægisgötu og Grenivalla og er til mikillar prýði, hús og lóð. Lóðin er prýdd mörgum trjám, birki nokkuð áberandi en einnig er á lóðinni mikið grenitré, á að giska 15 m hátt.  

Ægisgata 31 var síðasta húsið sem reis við Ægisgötu í aldarfjórðung en árið 1971 og 1990 voru reist hús við lóðir austanmegin sem löngum höfðu verið óbyggðar. Það er nánast hægt að rekja byggingarsögu Ægisgötu í aldursröð, enda var lóðunum oftar en ekki úthlutað í röð. Ægisgatan er stórmerkileg heild, heilsteypt götumynd keimlíkra húsa í funkisstíl með valmaþökum. Enda þótt húsin séu auðvitað gjörólík innbyrðis, hvað varðar stærð, grunnflöt, gluggasetningu og slíkt eru þau öll með þetta sama yfirbragð.  Það er nokkuð sérstakt, að við svo langa götu sé hvert eitt og einasta hús með svipuðu lagi. Þó byggt hafi verið við fjölmörg þeirra og þeim breytt er heildarsvipurinn en sá sami. Og mörgum hefur húsunum verið breytt á sama hátt. Og þótt síðuhafi sé einungis áhugamaður í þessum fræðum og hafi hvorki fagþekkingu né aðrar forsendur til að meta slíkt, er það einlæg afstaða, að Ægisgötu eigi að friða í heild sinni. Myndirnar eru teknar þann 1. maí 2021.

Heimildir: Bygginganefnd Akureyrar. Fundargerðir 1941-48. Fundur nr.1045, 1. mars 1946. fundur nr. 1046(?), 19. júlí 1946. Varðveitt á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.