Hús dagsins: Munkaþverárstræti 8

Þegar Björn Sigmundsson fékk lóð við Munkaþverárstræti 4, var tekið fram að lóðin væri sunnan við Adam Magnússon. Hér er umrætt hús til umfjöllunar...

 

Vorið 1931 sótti Adam Magnússon um lóð austan Munkaþverárstrætis, þá fjórðu sunnan við Garðar og Sigurjón. Í bókunum Bygginganefndar er sjaldnast minnst á númer við götur heldur ævinlega talað um lóðir eða hús þessa og hinna þegar vísað er til staðsetninga. Enda vissu líkast til flestir hlutaðeigandi nákvæmlega við hvað var átt og ekki þörf á að hafa hlutina of formlega. En með “Garðari og Sigurjóni” í þessu tilviki var um að ræða Munkaþverárstræti 16, sem var líklega eina húsið sem þá var risið við Munkaþverárstrætið austanvert. En Adam Magnússon fékk einnig leyfi til að reisa íbúðarhús á lóðinni, 9,4x8,2m að stærð, ein hæð á kjallara með port og með kvisti í gegn um risið. Adam, sem var trésmíðameistari gerði sjálfur teikningarnar að húsinu.

Munkaþverárstræti 8 er nokkuð hefðbundin steinsteypuklassík og svipar til húsanna vestan götunnar og ofarlega við Oddeyrargötu, einlyft á háum kjallara (lóðin er mishæðótt og er kjallari því hærri bakatil en við götu) með háu risi og miðjukvisti. Inngönguskúrar eru á báðum göflum og svalir ofan á forstofunni sunnan megin. Þá einnig er verönd úr timbri við suðurgaflinn. Veggir eru múrsléttaðir og bárujárn á þaki og í gluggum eru ýmist krosspóstar eða þverpóstar. Á götuhlið, nærri norðvesturhorni hússins er smár gluggi ofarlega með skiptri rúðu og setur hann dálítið skemmtilegan svip á húsið.

Húsið er teiknað sem tvíbýli, a.m.k. eru eldhús bæði á hæð og í risi en í kjallara voru geymslur, kyndirými og þvottahús. Þar voru einnig tvær kolageymslur- mögulega var gert ráð fyrir sér kolageymslu fyrir hvora íbúð. En árið 1931 voru auðvitað flestöll hús og hitunartæki hérlendis kynt með kolum- og svo er vitaskuld enn á milljónum heimila um víða veröld. Adam Magnússon og hans fjölskylda bjuggu líklega hér til ársins 1942 en þá reisti hann hús við Bjarkarstíg 2 og bjó þar allt til dánardægurs 1985. Margir hafa átt heima í húsinu þessa tæpu níu áratugi sem það hefur staðið og hefur þeim flestöllum auðnast að halda húsinu og lóð vel við. Það er a.m.k. í góðu standi nú og sómir sér vel í götumyndinni- og undir það taka höfundar Húsakönnunar 2015, þó þeir telji að litaval mætti vanda betur. En þessi heiðblái litur- hvað sem mönnum kann að finnast um hann- gerir húsið jafnvel enn meira áberandi og svipsterkara. Tilfellið er nefnilega, að húsið er nokkuð áberandi í Brekkunni þegar gengin er Strandgatan til vesturs í átt að Miðbænum og er það sannarlega vel. Svo vill einnig til, að þá leið ganga h.u.b. allir farþegar þeirra skemmtiferðaskipa sem heimsækja Akureyri. Það er þó hins vegar óvíst að augu allra þeirra beinist endilega að Munkaþverárstræti 8.

 

Myndin af Munkaþverárstræti 8 er tekin 25.maí 2017 en myndin sem sýnir útsýnið frá Strandgötu að húsinu er tekin 4.okt. 2014, en þá voru það haustlitir brekkunnar sem fönguðu athygli ljósmyndara.

Heimildir:

Akureyrarbær og Teiknistofa Arkitekta, Gylfi Guðjónsson og félagar. (2015). Norðurbrekkan, neðri hluti. Húsakönnun. Pdf-útgáfa aðgengileg á slóðinni http://www.akureyri.is/static/files/Skipulagsdeild/Deiliskipulog/Nordur_Brekka/n-brekka-husakonnun-150129-vefutgafa.pdf

 

Bygginganefnd Akureyrar. Fundargerðir 1930-35. Fundur nr. 660, 4.maí 1931 og nr.661, 12.maí 1931.

Jón Sveinsson. 1955. „Jónsbók“. (Skrá yfir upprunasögu húsa sem stóðu á Akureyri um 1935, tekin saman 1945-55). Óprentað, óútgefið; varðveitt á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.

Tvær ofantaldar heimildir eru óprentaðar og óútgefnar; varðveittar á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.