Hús dagsins: Hafnarstræti 77

Hafnarstræti 77 er þrílyft steinsteypuhús með tiltölulega lágu risi, byggt árið 1923. Tveir turnar með lauklaga þaki á hornum hússins gefa því einstaklega skemmtilegan svip. Þeir munu þó vera seinni tíma viðbót við húsið, en líklega hefur þetta hús og það næsta, Hafnarstræti 79, sem sést hægra megin á myndinni verið einskonar "tvíburahús", en bæði eru húsin byggð 1923. Húsin eru reist á plássi sem skapaðist þegar brekkunni á bakvið var "mokað útí fjöru" en á þeirri uppfyllingu reis t.d. Hafnarstræti 82. Lengst af hefur húsið verið íbúðarhús, einhvern tíma var þarna klæðskeraverkstæði og ég man ekki betur en að þarna hafi verið gistiheimili fyrir einhverjum árum síðan. Frá 2008 hefur rútufyrirtækið  TREX haft aðsetur í húsinu og er afgreiðsla þess á 1.hæð en á þessum slóðum hefur verið miðstöð rútusamgangna við Akureyri svo áratugum skiptir. Þessi mynd er tekin 6.mars 2010. 

Akureyri International Airport

Ja, það skyldi þó ekki bara vera framtíðin. Síðustu daga í kring um helgina hefur verið heilmikið líf og fjör á Akureyrarflugvelli en hingað var millilandaflugi beint meðan Keflavíkurflugvöllur var lokaður. Stöðugur straumur var af heljarinar farþegaþotum og voru margir á ferðinni í kringum flugvöllinn þegar von var á þeim. Enda sjást þess konar vélar ekki hér á hverjum degi. Völlurinn virðist vera vel í stakk búinn fyrir millilandaumferð, enda nær flugbrautin nánast fram á Hrafnagil eftir lenginguna. Sennilega vantar uppá að stækka flugstöðina svo hún geti orðið fullburðug sem alþjóðaflugstöð. Önnur flugbraut yrði svo örugglega til bóta, en plássið á Hólmunum er nú reyndar ekki óþrjótandi. Önnur braut yrði líklega að liggja samsíða núverandi braut, því þó ég sé nú ekki flugfróður maður held ég að það væri afleitt að leggja braut þvert á fjörðinn. Vélin þyrfti þá að byrja ansi bratt klifur upp eftir Súlumýrum eða Vaðlaheiðinni strax og hún kæmist á loft. Efast um að slíkt væri mögulegt á stórum þotum. Með þessum flugvallarhugleiðingum set ég hér mynd þar sem sést vel yfir flugbrautina og athafnasvæði flugvallar (sést betur ef mynd er stækkuð), en ég klikkaði alveg á að vera með myndavélina þegar allar þoturnar voru hérna. Myndin er tekin 15.maí 2009.

Hús dagsins: Hafnarstræti 86

Hafnarstræti 86 var reist 1903. Húsið er alls fjórar hæðir að meðtöldum kjallara og nokkuð sérstætt að gerð en að mörgu leyit dæmigert fyrir húsakynni efnafólks á þessum árum. Líklega hefur húsið komið tilhöggvið forsmíðað frá Noregi og síðan sett saman hér. Einkennandi fyrir húsið eru sérstæðir gluggapóstur og tveggja hæða svalir á suðurhlið með skrautrúðum og útskurði. Húsið var upprunalega timbur- eða panelklætt en hefur sennilega fengið bárujárnsklæðningu um 1920-30. Einn af fyrstu eigendum hússins hét Kristján Árnason og rak hann þar verslun sem kallaðist Eyjafjörður og hélst það nafn á húsinu lengi vel, en verslað var í húsinu í áratugi. Verslunarpláss var á fyrstu hæð og íbúðarrými á þeim efri.  Uppúr 1990 var húsið farið að láta nokkuð á sjá en hefur nú hlotið miklar endurbætur, bæði að utan sem innan. Nú eru að ég held þrjár íbúðir í húsinu, ein á hverri hæð. Myndin er tekin 6.mars 2010 en þá fór ég einmitt í gagngeran húsamyndunarleiðangur um þennan hluta Hafnarstrætis og neðri brekku.

Gleðilegt sumar

Kæru síðugestir: Óska ykkur öllum gleðilegs sumars með þökk fyrir veturinn.

Læt eina sumarlega mynd fylgja með.

Hús dagsins: Hafnarstræti 73.

 Hafnarstræti 73 hefur gengið undir ýmsum nöfnum gegn um tíðina. Lón, Dynheimar, Kompaníið eru meðal þeirra Nú kallast þetta hús Rýmið. Sjálfum er mér tamast að kalla húsið Dynheima eða Gömlu Dynheima enda var það nafn á húsinu lengst af frá því ég man eftir mér. Allskonar starfsemi hefur  enda farið fram hér, bíó, iðnaður, félagsmiðstöðvar og leikhús svo fátt eitt sé nefnt. Ekki veit ég hinsvegar til þess að nokkurn tíma hafi verið búið í þessu húsi, en það getur hins vegar vel verið.

Húsið er steinsteypt, reist árið 1923 undir starfsemi Akureyrarbíós en í kjallara var Smjörlíkisverksmiðjan Akra. Húsið er þrílyft með lágu valmaþaki. Á norðurhlið er bárujárnsklædd, einlyft viðbygging litlu yngri. Húsið er byggt á plássi sem skapaðist þegar brekkunni á bakvið var mokað í uppfyllingu, þar sem m.a. Hafnarstræti 82 (síðasta færsla) var reist.   Eftir að kvikmyndasýningum var hætt í húsinu var salurinn tekinn undir samkomuhalds af Frímúrurum en í kjallara var trésmíðaverkstæði eftir að smjörlíkisgerðin flutti þaðan. Karlakórinn Geysir eignaðist síðan húsið og nefndi það Lón, en flutti nafnið með sér úr húsinu seinna meir. Tónlistarskóli Akureyrar var stofnaður í þessu húsi 1946 og hafði hér aðsetur fram yfir 1970. Þá var húsið komið í eigu bæjarins, sem hóf þar rekstur félagsmiðstöðvar fyrir ungmenni og kallaðist húsið þá Dynheimar. Félagsmiðstöðvar voru þarna starfræktar undir ýmsum nöfnum í 33 ár, eða til áramóta 2005-6. Nafninu var breytt úr Dynheimum í Kompaníið árið 1997 en þá voru líka boðaðar breyttar áherslur í starfseminni, en Dynheimanafnið hafði orðið óorð á sér vegna villtra balla og unglingadrykkju- margir munu t.d. hafa tekið sinn fyrsta sopa á Dynheimaböllum. Menningarmiðstöð ungs fólks, Húsið hóf hér starfsemi uppúr Kompaníinu um 2001 og var hér starfrækt til áramóta 2005-6 en fluttist þá í Rósenborg þar sem það er enn starfandi við miklar vinsældir. Frá 2006 hefur Leikfélag Akureyrar haft aðstöðu í húsinu og kallast það nú Rýmið. Salurinn býður upp á meiri möguleika í leiksýningum en hefðbundinn salur, sæti eru ekki föst heldur hægt að raða þeim eftir hentugleikum m.t.t. leikmynda og nálægð við áhorfendur oft mikil.

Ég hóf að stunda Húsið á vordögum 2004 en þá var það starfandi í þessu húsi. Mér þótti nokkur eftirsjá af þessari aðstöðu fyrst  um sinn, og örugglega margir á sama máli.  Í viðbyggingunni hafði t.d. nýlega verið innréttuð mjög fullkomin æfingaraðstaða fyrir hljómsveitir og salurinn þótti einstaklega frábær til tónleikahalds.  Hann var á 2. hæð hússins, heljarinnar gímald og stórar svalir á austurvegg,  þar sem hljómsveitir höfðu oftar en ekki afdrep enda gengt af þeim niður á svið. Mikill sjarmi yfir þessum sal, sem var gjörbreytt ( svalir m.a. rifnar ) þegar Leikfélagið tók við húsinu. Ekki veit ég hvað salurinn var skráður til að rúma marga en á einhverjum tónleikum tókst að troða þarna inn um 260 manns!  En hinsvegar skal geta þess að þrátt fyrir mikinn sjarma yfir húsnæðinu þarna að aðstaða Hússins batnaði stórkostlega við flutninginn í Rósenborg, enda held ég að þetta húsnæði hafi að mörgu leyti verið orðið ófullnægjandi og  þurft miklar endurbætur. Þá er ég ekki frá því að aðsóknin hafi stóraukist eftir að Húsið flutti í Rósenborg. Þessi mynd er tekin 6.mars 2010. 

Hús dagsins: Hafnarstræti 82

Hafnarstræti 82 var reist úr steinsteypu árið 1919 fyrir Kaupfélag Eyfirðinga og hýsti byggingarvörudeild félagsins um áratugaskeið. Eins og gengur og gerist með elstu steinsteypuhús er húsið nokkuð keimlíkt hefðbundinni gerð stórra timburhúsa á þessum tíma. Tvílyft með háu portbyggðu risi og tveimur kvistum og slútandi þaki og undan því standa útskornar sperrutær. En það er eitt einkenna Sveitzer húsa, veglegra timburhúsa ættaðra frá Noregi, sem vinsæl voru meðal efnafólks um 1900. Húsið stendur á uppfyllingu sem var mokuð úr brekkunni beint á móti og má þar nærri geta að lítið hafi verið um vélar við það verk, árið 1919. Þannig má gefa sér allan grunnflöt hússins og rúmlega það mokaðan úr snarbrattri brekku með skóflu og hjólbörum! Eitt sem kann að þykja sérkennilegt með húsið eru þessar dyr uppi á efri hæðum og á kvistunum. Þar eru þó hvorki svalir eða tröppur.  En sem áður segir verslaði KEA þarna með timbur og byggingarefni og var þetta hús þannig kallað Timburhúsið. Lager og geymslur munu hafa verið á efri hæðum og var timbur og annað góss híft þar upp inn um þessar dyr. Þar er komin skýringin skringilega staðsettu dyrum. Timburverslunin flutti úr húsinu 1963.  Nú hefur rútufyrirtækið SBA Norðurleið afgreiðslu þarna og hefur haft um árabil. Hér hefur lengi verið miðstöð rútusamgangna til og frá Akureyri og upplýsingamiðstöð ferðamanna hefur þarna aðsetur einnig. Í daglegu tali er þetta hús því kallað Umferðarmiðstöðin réttilega. Á efri hæðum eru skrifstofur og að ég held nokkrar litlar íbúðir. Þessi mynd er tekin 6.3.2010. 

Algjör (lú)pína?

Alaskalúpínan (Lupinus nootkasensis) var upprunalega flutt inn sem einskonar bjargvættur, átti að græða upp örfoka land og mela en annað kom á daginn þegar reynsla kom á hana. Því þessi annars fallega  planta virðir engin landamæri mela og gróins lands og veður bara áfram og oft yfir lágvaxnari gróður sem fyrir er. Og það er heldur ekki auðvelt að vinna bug á henni ef útbreiðsla hennar fer úr böndunum. Sjálfsagt eru margir á þeirri skoðun að réttast væri að fella burt "lú" framan úr nafni lúpínunnar og þar væri komið réttnefni á hana.

Hef áður vikið að lúpínu og skógarkerfli hér á síðunni.

Hætt að dreifa alaskalúpínu

Árstíðir

   Fyrir tilviljun á ég mynd af sömu risahvannarplöntunni, teknar á sitt hvorri árstíð. En þessi planta stendur  við syðri sporð brúarinnar yfir Glerá á Hörgárbraut ( Þjóðvegi 1 ) við verslunarmiðstöðina Glerártorg. Sumarmyndin er raunar tekin af ánni og eyjunni í henni en vetrarmyndina tók ég gagngert af plöntunni. Risahvönnin (Heracleum mategazzianum) er vissulega falleg en hún getur hins vegar reynst mikið skaðræði; ef safinn úr henni kemst í snertingu við húð getur það valdið einkennum sem svipar til brunasára. Sólarljós eykur enn á virkni safans. Í klakaböndum er plantan hins vegar sauðmeinlaus. Vetrarmyndin er tekin 3.janúar 2010 í -11°C frosti og heiðríkju; ekta norðlenskri vetrarblíðu. Það má sjá gufa uppúr hálf ísilagðri ánni.  Sumarmyndin er tekin 4.júlí 2009. Hitastigið að mig minnir 19°C, en eins og sjá má er vöxtur í Glerá. Það er ekki alveg glaðasólskin, en örfáum mínútum eftir að myndin var tekin brast á með ógurlegri hitaskúr.

Hús dagsins: Hafnarstræti 92

Hafnarstræti 92 stendur í suðausturhorni svokallaðs Kaupfélagshorns, hornsins valinkunna milli Kaupangsstrætis og Hafnarstrætis. Húsið reisti Eggert Laxdal kaupmaður árið 1900. Hann bjó þá í Laxdalshúsi, sem er einmitt nefnt eftir honum. Upprunalega var þetta tiltölulega látlaust hús, einlyft með portbygðu risi og miðjukvisti.   Eggert verslaði þarna í nokkur ár en nokkru seinna keypti verslunin Gudmanns Efterfölger húsið. Í millitíðinni hafði Edinborgarverslunin í Reykjavík átt húsið og rekið þar útibú. Á vegum hennar var húsið lengt til norðurs og reistur þessi mikli turn á horninu sem nú er helsta sérkenni hússins. Þetta var um 1915. Húsið var alla tíð verslunarhús og líklega hefur verið búið í því líka gegn um tíðina. 1971 var opnaður  húsinu hinn góðkunni veitingastaður Bautinn. Hann er enn starfandi í húsinu og er sívinsæll, enda afbragðs staður. Munu þeir margir sem hafa Bautann fyrir fastan viðkomustað þegar þeir heimsækja Akureyri. Veitingaskáli úr gleri á framhlið hússins gefur staðnum einkar skemmtilegt yfirbragð, þar er þægilegt að sitja yfir kaffi eða steik og njóta góðs útsýnis yfir mannlífið fyrir utan. Aftur á móti gæti ég ímyndað mér að mörgum hörðum húsfriðunarmanninum sé þessi glerskáli framan á 110 ára timburhúsinu þyrnir í augum.  Þessi mynd, sem skartar stórglæsilegum svörtum Benz í forgrunni, er tekin 6.mars 2010. 

Síðbúin páskakveðja

Enn eru 5½ klst. eftir af páskahátíðinni þannig að ég vil nota tækifærið, fyrst ég á nnnað borð er að skrifa hérna, og óska þér og þínum gleðilegra páska .