Súlnafjallgarðurinn; Bóndi

Í pistlum mínum um Kerlingu og Súlur hef ég minnst á Súlnafjallgarðinn án þess að útskýra það hugtak nánar. En Súlnafjallgarðurinn svokallaði er fjallaröðin sem nær frá Súlum í norðri að Kerlingu í suðri og skilur á milli Glerárdals, Finnastaðadals og Eyjafjarðarsveitar. Dalamegin er fjallgarðurinn að mestu leyti snarbrattur niður að ám og lítið undirlendi en Eyjafjarðarmegin er miklar og grónar brekkur og klapparholt upp undir fjallsrætur í um 500m hæð og nyrst, eða norðaustast eru Súlumýrar sem eins og margir Súlugöngumenn vita eru ansi víðlendar. Að mýrunum meðtöldum spannar fjallgarður þessi um 20 km. Þessi fjallahringur telst hluti af hinu hrikalega fjalllendi sem Tröllaskaginn er og rís hann hæst í Kerlingu, 1538m. Þessi mynd, sem tekin er neðan Vagla í Eyjafirði, júní 2006, sýnir fjallgarðinn allan frá Súlum. Lengst til vinstri sést Röðullinn, fjallgarður framan Kerlingar en örlítið sést í Kerlinguna sjálfa. Norðan Kerlingar eru svo klettadrangarnir Þríklakkar, en þeir eru í kringum 1370-1400m. Fyrir miðri mynd er svo Bóndi (1361m). Af Bónda er síðan há og brött grjóthlíð niður á eiðið milli hans og Súlna. Liggur það í um 1100 m hæð og er marflatt og sumstaðar nokkuð breitt. Strýtutindurinn hægra megin á myndinni heitir Stóri Krummi ( 1190m ). Á milli hans og Bónda er svo klettadrangurinn Litli-Krummi en hann sést trúlega betur ef myndin er skoðuð í fullri stærð.

Hægt er að ganga á bæði Krummana og Bónda frá Hrafnagili. ( Flestum þykir  karlmönnunum þó eflaust eftirsóknarverðara að fara uppá Kellinguna en Bóndan, en förum ekki nánar út í það...) Er þá Reykánni fylgt eftir til upptaka frá tónlistarhúsinu Laugarborg. Við upptökin er svo sveigt til hægri ( norðurs ) ef ætlunin er að fara á Stóra- Krumma en til vinstri ef fara Bóndinn er fyrir valinu. Geta má þess að Krummarnir eru einungis klettadrangar og ekki hægt að ganga á hæstu punktana með góðu móti; þangað þarf að príla. Bóndinn er hins vegar svipaður og Ytrisúlan myndi ég segja. Löng og brött grjótbrekka og hátindurinn oddhvass, þ.a. plássið er ekki mikið. Útsýnið er aftur á móti ívið meira, það sést að mestu leyti yfir Hlíðarfjall þó hæstu tindar þess, Kista og Strýta hafi 80-90m framyfir. Þríklakkar og Kerling byrgja svo sýn til suðurs, en vel sést til SA yfir hálendið að Vatnajökli. Ganga á Bónda tekur á góðum degi um 8klst upp og niður, með nauðsynlegum stoppum. Þá er auðvitað fara Súlnaleiðina niður.

 

Kerling, annað sjónarhorn

 Þegar ég var að grúska í myndasafni mínu eftir góðum myndum af Kerlingu í gærkvöldi yfirsást mér þessi mynd. Hún er tekin neðan Fellshlíðar, handan ár og sýnir Finnastaðadalinn og suðurhlið Kerlngar og Röðuls. Gönguleiðina frá Finnastöðum má greina, upp með ánni ( svart strik á miðri mynd ) klettastallinn og gilið. Skuggi er á öllu fjallinu en u.þ.b. þar sem sólarglætan er á Jómfrúnni ( strýtutindurinn örlítið t.h. við miðju ) er sveigt meðfram Röðlinum. Myndin er tekin síðdegis þ. 16. mars 2008, dagsbirtan líkt og á síðsumardegi en vetur ríkir enn.

Kerling í Eyjafirði

Í pistli mínum um Súlur minntist ég á Kerlingu, en hún liggur um 7km sunnan þeirra og sést á myndinni hér til hliðar. Kerling er 1538m y.s. og telst hæsta fjall á Norðurlandi. Hún er talin 8-9milljón ára gömul, hluti fornrar megineldstöðvar eins og hin fjöllin við Glerárdal. Háfjallið sjálft liggur í A-V á bakvið Súlnafjallgarðin sjálfan en framan við það er skagar önnur fjallaröð, Röðullinn, sem sést á neðri myndinni. Tindurinn fremst í röðlinum er kölluð Jómfrú ( örlítið vinstra megin við miðju á myndinni ). Á milli Röðuls og Súlnafjallgarðs er dalverpi sem kallast Kvarnárdalur. Sunnan Röðuls og Kerlingar er Finnastaðadalur en hann á vatnaskil með Glerárdal. Undir Kerlingu eru a.m.k. þrír grjótjöklar ( samskonar og skálarjökullinn í Hlíðarfjalli sem ég hef skrifað um hér.) Annar er NA megin, undir hamrastálinu sem sést á efri mynd. Hann heitir Lambárjökull. Hinn er í skál SA megin en mér er ekki kunnugt um nafn á honum ( ef hann er ekki nafnlaus ). Yfir síðarnefnda jökulinn er algengasta gönguleiðin á fjallið. Þriðja snjóskálin er síðan SV megin, skáhallt ofan við botn Glerárdals. Að ganga á Kerlingu er h.u.b. öllum fært en það er ólíkt erfiðara en að ganga á Súlur. Sennilega er Finnastaðaleið fjölförnust. Þá er gengið upp með Finnastaðaá að mynni Finnastaðadals en þar er stefnan tekin beint á Jómfrúnna upp klettastalla, en mikið gil eða dalur sker brekkuna hinu megin. Við efri kjaft gilsins, rétt undir Jómfrúnni er svo gengið eftir Röðlinum inn í skálina. Er þetta nokkuð löng leið þar sem hækkun er lítil. Í botni skálarinnar er svo afar brött fönn upp á hátindinn en þar bíður gestabók og varða. En skálin getur hins vegar verið varasöm yfirferðar. Sprungusvæði er þar neðst við brekkurætur og síðsumars og á haustin eru sprungurnar galopnar. Þá þarf að brölta upp á hátindinn að austanverðu upp lausagrjót og klungur. Sú leið er alls ekki hentug fyrir lofthrædda. Þessi ganga tekur á góðum degi um fimm tíma, hækkunin er 1450m. Auðveldasta leiðin á Kerlingu er líklega frá skálanum Lamba í Glerárdal. Er reyndar dálítil brött og stórgrýtt efst en þar munar mestu að ekki þarf að sigra nema rúman helming hæðarinnar, eða um 800m. Hins vegar þarf einhvern vegin að koma sér í Lamba, og þangað er 4-5 tíma gangur frá Ruslahaugum. Því er algengt að menn taki tvo daga í Lambaleiðina. Útsýnið af Kerlingu er hreint og út sagt stórkostlegt. Í besta skyggni má sjá alla stóru jöklana, Vatna-, Hofs,- og Langjökul og allt austurland frá Dyrfjöllum að Snæfelli, Herðubreið, Mývatnsöræfin, Ódáðahraun. Í vestri sjást svo fjöllin á Holtavörðuheiði og Strandir og næst er Tröllaskaginn eins og útbreitt landakort. Sennilega eru fáir "víðsýnni" útsýnisstaðir á landinu en Kerling. Þeir sem komið hafa á Súlur (Ytrisúlu ) kannast við að þar er plássið ekki mikið; ef margir eru í hópnum þurfa menn að skiptast á að vera á hátindinum. Uppi á Kerlingu er hins vegar geysi víðlend háslétta, flatarmál hennar er líklega svipað og hálf Akureyri. Ofan af Kerlingu má  fara niður á Súlnafjallgarðinn og fylgja honum eftir og niður af Súlum. Eða niður Glerárdalsmegin og koma niður í Lamba ef farin Finnastaðaleið upp eða öfugt. Ganga á Kerlingu tekur að öllu jöfnu um 8-10 klst. upp og niður. Myndirnar við þessa færslu eru teknar í maí 2006 og september 2004.