Hús dagsins nr. 140: Skíðastaðir í Hlíðarfjalli (áður Sjúkrahús Akureyrar)

Eitt vinsælasta skíðasvæði á landinu er ofan Akureyrar, í Hlíðarfjalli og ná efstu brekkurnar uppí 1000m hæð. En höfuðstöðvar svæðisins eru í 500metra hæð um 7km frá Miðbænum. Helsta bygging svæðisins eru Skíðastaðir, sem sjást hér á myndinni. Er hann einlyft timburhús á háum steyptum kjallara með háu risi og tveimur burstum á göflum. Langur, flatur kvistur er á miðálmunni. En húsið er byggt árin 1955-57 á þessum stað-en er að stofni til miklu, miklu eldra og hefur ekki alltaf staðið þarna. Húsið var nefnilega reist upprunalega árið 1898 sem sjúkrahús Akureyringa og stóð þá á brekkubrúninni norðan Búðargils- á flata sem kallaðist Undirvöllur.  Guðmundur Hannesson héraðslæknir hafði veg og vanda að þeirri byggingu. Þótti honum að þáverandi sjúkrahúsaðstaða í Aðalstræti væri engan vegin boðleg, enda þröng og starfsaðstæður slæmar - auk þess sem húsið var ekki reist sem sjúkrahús. Húsið var eitt það vandaðasta á Akureyri- og á landinu öllu. Var það búið vatnsleiðslu og vatnssalernum og miðstöðvarkyndingu, en slíkt varð ekki almennt í húsum fyrr en um 1920. Snorri  Jónsson timburmeistari stjórnaði byggingu hússins- en danskur arkitekt L. Thuren teiknaði það en ekki er talið ólíklegt að Guðmundur hafi verið með í ráðum í hönnun hússins. Sjúkrahúsið var að mestu leyti svipað og Skíðastaðir (enda raunar um sama hús að ræða), nema hvað risið er hærra á Skíðastöðum og húsið stendur á hærri grunni. Skömmu eftir að Sjúkrahúsið var reist byggðu Guðmundur og Snorri einnig glæsilegt íbúðarhús en það stendur enn á sínum stað og er Spítalavegur 9. Sjúkrahúsið á Spítalavegi þjónaði Akureyringum og nærsveitarmönnum fram á miðja 20.öld en var orðið þröngt og hrörlegt 1953 þegar nýtt og stórglæsilegt Fjórðungssjúkrahús tók við hlutverki þess. Svo það varð úr að húsið var tekið niður en viðurinn nýttur í nýjan skíðaskála sem enn stendur. Húsið var fullgert 1957. Þá þegar var áratuga hefð fyrir skíðaiðkun í Hlíðarfjalli- og stóð annar eldri og mikið minni skáli, Útgarður, á svipuðum slóðum. Þá voru einnig til eldri Skíðastaðir en sá skáli var byggður um 1930 (rifin skömmu fyrir 1980)  og stóð á Súlumýrum, rétt ofan við Fálkafell. En þetta hús hefur  alla tíð verið skíðahótel, þ.e. gistiaðstaða fyrir hópa sem koma á skíði og eru gistirými á efri hæð en veitingasala og afgreiðsla á neðri hæð ásamt geymslurýmum. Skíðastaðir á sér langa og mikla sögu, bæði sem vinsælt skíðahótel og fyrrum sjúkrahús; þarna eru t.d. margir Akureyringar fæddir! Húsinu er vel viðhaldið og í góðu ástandi en trúlega mæðir mikið á húsinu að utan, því hvassviðrin þarna geta verið all rosaleg í 500 metra hæð og opið fyrir Glerárstrengnum svokallaða. Þessi mynd er tekin fyrr í dag, 15.mars 2012.

Heimildir: Hjörleifur Stefánsson, Kjell H. Halvorsen og Magnús Skúlason. 2003. Af norskum rótum; gömul timburhús á Íslandi. Reykjavík: Mál og menning.

Steindór Steindórsson. 1993. Akureyri; höfuðborg hins bjarta norðurs. Reykjavík: Örn og Örlygur.