Hús dagsins: Munkaþverárstræti 12

 

Vorið 1935 fengu þeir Gunnlaugur Markússon og Adolf Davíðsson lóð við Munkaþverárstræti, næst norðan við hús Baldvins Pálmasonar. Þeir fengu að reisa þar íbúðarhús, 10x8m úr r-steini og steinsteypu, eina hæð á kjallara. Trúlega hefur húsið, sem Tryggvi Jónatansson teiknaði, verið með flötu eða einhalla aflíðandi þaki í upphafi, ekki ósvipað húsum Björn Sigmundssonar og Jóns Þorlákssonar, sunnar við Munkaþverárstrætið (4 og 6). En núverandi lag fékk húsið 1958 er ný þakhæð var byggð á það eftir teikningum Mikaels Jóhannssonar. Upprunalegar teikningar eru ekki tiltækar á Landupplýsingakerfinu, en trúlega hafa tvær íbúðir verið í húsinu í upphafi, ein á hæð og önnur í kjallara- en kjallarinn er raunar líkt og jarðhæð austanmegin þar eð húsið stendur í halla frá götubrún.

En Munkaþverárstræti 12 er einlyft steinsteypuhús á háum kjallara og með einhvers konar mansard- valmaþaki. Kvistir eru á þaki til allra átt nema á norðurhlið, en þar er þakgluggi. Þakklæðning er n.k. “gisið” bárustál (mögulega heitir þessi klæðning einhverju nafni sem mér ekki kunnugt um, í Húsakönnun 2015 er þessi klæðning kölluð gróf málmklæðning) Einfaldir póstar ýmist með þver- eða lóðréttum póstum með opnanlegum fögum. Inngöngudyr eru á hæð og kjallara á norðurhlið steyptar tröppur að þeim og dyraskýli yfir tröppum að hæð.

Margir hafa búið í húsinu þessi 82 ár sem það hefur staðið, og um miðjan sjötta áratuginn hefur húsið verið stækkað upp á við, svo sem segir frá hér að ofan. Þar var skv. Teikningum gert ráð fyrir íbúð, líklega með sams konar herbergjaskipan og á hæð. Þessi þakgerð er nokkuð sérstæð en nokkur dæmi eru um svona viðbætur á hús hér í bæ; þ.e. mansard valmaþaki. Mansardþök eru að því leytinu til sniðug, að undir þeim nýtist gólfflötur mikið betur heldur en undir hefðbundnum ris – og valmaþökum – en þó er frekar um að ræða þakhæð en fulla hæð. En hvernig mansardþök reynast við hinar víðfrægu séríslensku aðstæður þekki ég ekki, hvort að þau séu lekagjarnari en aðrar. Húsið er í góðri hirðu og lítur vel út. Þakhæðin er stórbrotin og gefur húsinu sitt sérstæða svipmót sem fer ágætlega í fjölbreyttri og skemmtilegri götumynd Munkaþverárstrætis. Tvær íbúðir eru í húsinu. Myndina tók síðla kvölds á Uppstigningadag sl., 25.maí en þá ljósmyndaði ég m.a. Munkaþverárstrætið sunnan Krabbastígs.

Heimildir:

Akureyrarbær og Teiknistofa Arkitekta, Gylfi Guðjónsson og félagar. (2015). Norðurbrekkan, neðri hluti. Húsakönnun. Pdf-útgáfa aðgengileg á slóðinni http://www.akureyri.is/static/files/Skipulagsdeild/Deiliskipulog/Nordur_Brekka/n-brekka-husakonnun-150129-vefutgafa.pdf

Bygginganefnd Akureyrar. Fundargerðir 1930-35. Fundur nr. 742, 4.maí 1935, nr.744, 24.maí 1935.

Óprentað og óútgefið; varðveitt á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.