Hús dagsins: Holtagata 2

Holtagata 2 er byggð 1938 og stendur á horni Holtagötu og Lögbergsgötu og raunar er aðkoman að húsinu við síðarnefndu götuna. Í september 1937 fékk Halldór Halldórsson f.h. Byggingafélags Akureyrar lóðir fyrir hús félagsins, annars vegar þrjár lóðir við Fjólugötu á Oddeyri og hins vegar staka lóð á horninu norðan Lögbergsgötu og austan Holtagötu. Húsið á síðarnefnda staðnum skyldi vera steinsteypuhús, ein hæð með valmaþaki að stærð 6,6x8,6m + 7,2x7,2m (tvær álmur). Í janúar 1938 fengu þeir Jóhannes Jóhannesson og Jón Sigurjónsson lóð Byggingafélagsins, væntanlega með byggingarleyfi inniföldu þó ekki sé það tekið fram í bókun byggingarnefndar. Reistu þeir húsið og þann 14. maí 1938 fluttu þau Jón Sigurjónsson og Birna Finnsdóttir á Holtagötu 2. Í Manntali 1940 kemur fram, að í húsinu búi 12 manns, þ.e. fjölskyldur þeirra Jóns og Jóhannesar og einnig er tekið fram sérstaklega, að það sé vikurklætt að innan.  

Holtagata 2 er einlyft steinsteypuhús á háum kjallara og með lágu valmaþaki. Austurhluti hússins skagar eilítið til suðurs frá þeim vestari og í kverkinni er inngöngudyr og svalir. Þar er aðkoma að húsinu, sem snýr að Lögbergsgötu. Á austurálmu er einnig útskot, viðbygging til austurs með inngöngudyrum og steyptum tröppum og þar eru svalir sem liggja í boga fyrir SA horn.  Í gluggum eru krosspóstar með opnanlegum neðri hornfögum og stórir gluggar til suðurs á viðbyggingu. Glugga af því tagi hefur sá sem þetta ritar kallað „stofuglugga“ einfaldlega vegna þess að gluggar af þeirri gerð eru oftar en ekki í stofum íbúðarhúsa. Veggir hússins eru múrsléttaðir og bárujárn á þaki.

Jóhannes og kona hans Karolína Jósefsdóttir og þau Jón og Birna bjuggu um áratugaskeið í húsinu, Jón allt til dánardægurs árið 1986. Árið 1953 var byggt við húsið til austurs, álma jafn há húsinu stofa á efri hæð og geymsla (bílskúr) á þeirri neðri. Hönnuður að viðbyggingunni var , líkt og að húsinu í upphafi, Guðmundur Gunnarsson. Fellur enda viðbygging vel að upprunalegu húsi, svo sem segir í Húsakönnun 2015.  Margir hafa átt heima í húsinu um lengri eða skemmri tíma þau 80 ár sem það hefur staðið. Húsið er í sérlega góðri hirðu, þak og gluggar virðast t.d. nokkuð nýlegir. Húsið tekur sem hornhús þátt í götumyndum tveggja gatna og er til mikillar prýði í mikilli og heilsteyptri  torfu funkishúsa á Norðurbrekkunni. Í áðurnefndri Húsakönnun er húsið metið til varðveislugildis 1 og „sómir sér ágætlega við Lögbergsgötu“ (Ak. bær, Teiknistofa Arkitekta 2015: 125). Tvær íbúðir eru í húsinu, hvor á sinni hæð. Myndin er tekin í haustblíðunni þann 9. okt. 2018.

 

Heimildir:

Akureyrarbær og Teiknistofa Arkitekta, Gylfi Guðjónsson og félagar. (2015). Norðurbrekkan, neðri hluti. Húsakönnun. Akureyrarbær: Pdf-útgáfa aðgengileg á slóðinni http://www.akureyri.is/static/files/Skipulagsdeild/Deiliskipulog/Nordur_Brekka/n-brekka-husakonnun-150129-vefutgafa.pdf 

Byggingarnefnd Akureyrar. Fundargerðir 1935-41. Fundur nr. 804, þ. 4. sept. 1937. Fundur nr. 810, 25. jan. 1938. Óprentað og óútgefið, varðveitt á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.

Manntal á Akureyri 1940.