Hús dagsins: Klettaborg 4

Klettaborg 4 reistu þeir Arnór Einarsson og Herbert Tryggvason árið 1947. Það var á sumarsólstöðum 1946 að þeir fengu byggingarleyfi á lóð, sem þeir höfðu nýlega fengið á leigu. Teikning og lýsing voru sagðar fylgja, en ekki er farið nánar út í lýsingu á húsinu, að öðru leyti en því, að það var steinsteypt.  Teikningarnar að húsinu gerði Sigurður Hannesson.

Klettaborg 4 er einlyft steinhús á háum kjallara (eða jarðhæð) og með lágu valmaþaki. Húsið er byggt sem parhús, því sem næst samhverft og skiptist í austur og vesturhluta. Í flestum gluggum hússins eru einfaldir, lóðréttir póstar, bárujárn á þaki og veggir múrsléttaðir. Á stöfnum hússins, sem snúa mót austri og vestri eru steyptar tröppur og inngöngudyr á hæð.

Klettaborg 4 var um áratugaskeið efsta og vestasta húsið við Klettaborg. Þar sem lóðarmörkum sleppti tók raunar sveitin við með grænum túnum. Þéttbýli tók að rísa, skammt ofan við Klettaborg, við Kringlumýri á 6. og 7. áratugnum og enn ofar og vestar, í Gerðahverfi á þeim áttunda. Það var hins vegar ekki fyrr en um og uppúr aldamótum að hverfi tók að rísa við vestar við Klettaborgina. Líkt og flestir sem byggðu og bjuggu í húsunum við Klettaborgina unnu þeir Herbert Tryggvason og Arnór Einarsson á Gefjuni. Það var ekki óalgengt að menn ynnu á verksmiðjunum á Gleráreyrum svo áratugum skipti. Herbert náði þeim áfanga árið 1984, að hafa unnið í 50 ár á Gefjuni. Fyrst sem afgreiðslumaður en síðar, og um áratugaskeið, sem afgreiðslustjóri heildsölu fyrirtækisins. Margir hafa átt heima í Klettaborg 4 eftir þeirra tíð, og alla tíð hefur það verið parhús. Húsið er að mestu óbreytt frá upphaflegri gerð, en þó hafa verið gerðar smávægilegar breytingar á gluggaskipan.

Klettaborg 4 er glæst og vel hirt hús, sem og umhverfi þess og lóð. Það er mjög svipað næstu húsum að gerð, en eina parhúsið í þyrpingunni og því ívið stærra en t.d. Klettaborg 1-3.  Á lóðinni eru nýlegir pallar og verandir úr timbri og frágangur allur hinn snyrtilegasti. Húsið er umvafið gróskumiklum trjágróðri, líkt og nærliggjandi. Ekki er höfundi kunnugt um, hvort Klettaborg 4 hafi varðveislugildi. Ætti síðuhafi hins vegar að úrskurða um, hvort þessi litla þyrping steinhúsa frá miðri 20. öld við Klettaborg, ætti að hafa eitthvert varðveislugildi, væri svarið að sjálfsögðu aðeins á einn veg. Þá er grænt og geðþekkt umhverfi Klettaborgarinnar einstaklega aðlaðandi. Sem áður segir, er Klettaborg 4 parhús með tveimur íbúðum. Myndin er tekin þann 20. september 2020.

Heimildir: Bygginganefnd Akureyrar. Fundargerðir 1941-48. Fundur nr. 1056, 21. júní 1946. Óprentað, óútgefið; varðveitt á Héraðsskjalasafninu á Akureyri.

Athugasemdir

[Ingibjörg Ingadóttir (IP-tala skráð) 5.2.2021 kl. 17:02]

Sæll Arnór. Það er heilmikið fjallað um KA og Þór á akureyrskum netsíðum. En hvernig skiptist eiginlega bærinn milli þeirra? Er fólk í Glerárþorpi í Þór og fólk í mið- og innbænum í KA?

[Arnór Bliki Hallmundsson, 7.2.2021 kl. 17:20]

Sæl og blessuð

Þetta er nokkurn veginn rétt hjá þér, skiptingin Þór/KA miðast við Glerá; flestir eru íbúar Glerárþorps (norðan Glerár) Þórsarar og fólk á Brekkunni, Innbænum og nærliggjandi svæðum í KA. Eyrin hefur mér ætíð þótt svolítið beggja blands, líklega eru þó Þórsarar í nokkrum meirihluta þar. Ekki algilt svosem- það finnast Þórsarar á Brekkunni og KA-menn í Þorpinu o.s.frv. 

[Ingibjörg Ingadóttir (IP-tala skráð) 8.2.2021 kl. 13:12]

Takk f. svarið. Var Þór þá kannski stofnaður áður en þorpið sameinaðist Akureyri? Hvenær var það annars? Fátæka fólkið bjó í þorpinu, hefur þá ekki verið stéttamunur á félögunum? 

[Arnór Bliki Hallmundsson, 8.2.2021 kl. 18:33]

Sæl aftur.

Þór var nefnilega stofnaður á Oddeyrinni árið 1915, þ.e. fjörutíu árum áður en Glerárþorp sameinaðist Akureyri. KA er hins vegar stofnað 1928, í Innbænum. Veit ekki með stéttamun beinlínis milli félaga- en staðreyndin er sú, að efnaðra fólk bjó í meira mæli í Innbænum en á Eyrinni.