Hús dagsins: Jólahúsið í Eyjafjarðarsveit

Í dag er jóladagur og því um að gera að fjalla um Jólahús. En Jólagarðurinn stendur við Eyjafjarðarbraut vestari eina 12km frá miðbæ Akureyrar  skammt norðan Hrafnagils. Húsið reisti Benedikt Grétarsson árið 1995, en hann hefur verið staðarhaldari þarna síðan þá. Þó þetta hús sé miklum mun  yngra heldur en flest hús sem ég hef fjallað um hér á síðunni á það þó eitt sameiginlegt með mörgum eldri húsum. Það er, að það hefur oftsinnis verið byggt við það. Fyrst var húsið líklega aðeins um 50 fermetrar á grunnfleti en á nú hefur verið bætt við anddyrisbyggingu og miklum turni og stór hluti húsrýmisins er í niðurgröfnum kjallara sem einnig kom síðar. Jólahúsið er einkar áberandi í sínum rauða lit og sælgætismolarnir á þakinu og mikill garður í kring þar sem finna má jólasveina, jólatré og litla kirkju og torfbæ. Í húsinu má kaupa h.u.b. allt milli himins og jarðar sem tengist jólunum; skraut, kerti, sælgæti o.m.fl.  Húsið hefur mikið aðdráttarafl og þarna koma áreiðanlega tugþúsundir gesta ár hvert, enda ekki á hverju strái hægt að ganga inní jólastemningu á miðju sumri.  Þessi mynd er tekin skömmu fyrir jól 2006.

Gleðileg jól

Langar til að óska öllum gleðilegra jóla og farsæls komandi árs. Þakka innlitin hér á síðuna og athugasemdir.

Jólakveðja úr jólasnjónum á Akureyri.

Hús dagsins: Strandgata 17

Þeir sem keyrt hafa gegn um Akureyri ættu að kannast við þetta hús en Þjóðvegur 1 (Glerárgata) liggur aðeins nokkra tugi cm frá vesturgafli þess. Einhvern tíma stóð til ( er ekki klár á því hvort það var aðeins hugmynd eða hvort það fór inn á skipulag ) að vesturhluti hússins viki fyrir breikkuðum akreinum götunnar. Húsfriðunarfólk setti sig hinsvegar á móti því, enda húsið komið vel til ára sinna. En húsið reisti danski kaupmaðurinn P. Tærgesen árið 1885. Húsið mun hins vegar ekki fengið núverandi lag fyrr en löngu seinna. Upprunalega var aðeins einn kvistur en um 1908 var húsið stækkað til vesturs og þá reistur kvisturinn fjær á myndinni. Ljósastaurinn sem ber í húsið markar nokkurn vegin skiptinguna milli eldri og yngri hlutans. Þá hafa verið forstofubyggingar austanvið og bakatil og húsið forskalað* með skeljasandsmúr. Húsið hefur alla tíð verið íbúðarhús en einnig verið í því ýmis starfsemi samhliða. Nú eru íbúðir á efri og neðri hæð hússins en í vesturhlutanum er skrifstofa Happdrættis SÍBS. Þessi mynd er tekin 11.febrúar 2007.

*Múrhúðuð timburhús eru sögð vera forsköluð. Er nokkuð viss um að orðið komi úr dönsku eða einhverju norrænu máli.

Mikil átök

Flestir kannast við að vera búnir að púla í ræktinni eða löngu hlaupi eða boltaleik að þá er alveg nauðsynlegt að svala þorstanum. Segjum sem svo að þú sért búin(n) að taka vel á því og þambar hálfan líter af ísköldu vatni í einum rykk. Mjög kalt vatn úr krana er kannski 7°C og gefum okkur að það sé hitastig vatnsins.  Sennilega kemur það mörgum á óvart að líklega fer mun meiri orka í vatnsdrykkjuna en æfinguna sjálfa .

Lítum aðeins á málið: Líkaminn þarf  að hita vatnið upp í 37°C eða um 30 stig. Vatn hefur eðlisvarman 4,184J/g °C (eða það þarf 4,184 Joule til að auka hitastig 1g af vatni um 1°C; þessi stærð kallast hitaeining eða kaloría.) Til þess að hita þennan hálfa lítra af vatni um 30 gráður þarftu 4,184J/g°C * 30°C * 500g = 62760J. Setjum þetta í  samhengi við stöðuorku, U=mgh. Setjum 50 kg í jöfnuna. 62760= 50kg*9,82M/s²*x. x=62760/491=127,82m. Með öðrum orðum, þetta er sambærileg orka og þarf til að lyfta 50kg um 128m. Það þýðir m.ö.o. að svipuð orka fer í að hita vatnið eins og að bera stóran sementspoka upp á 25.hæð í háhýsi !

ps. þetta dæmi er að sjálfsögðu mikil einföldun á raunveruleikanum, en gefur ákveðna vísbendingu.

Hús dagsins: Hafnarstræti 90

 

Hafnarstræti 90 var reist 1898 fyrir Kaupfélag Eyfirðinga. Ekki er mér kunnugt um hver var byggingarmeistari. Hafði félagið þar sínar skrifstofur allt þar til það fluttist í stórhýsi sitt rétt ofan og hinu megin Hafnarstrætisins 1930. Upprunalega var þetta hús mikið minna og látlausara, einlyft með risi og líkast til eitthvað mjórra en nú, en nú er grunnflötur hússins svo til ferningslaga. Líklegast hefur húsinu verið breytt smátt og smátt í núverandi horf; eftir því sem efni og aðstæður gáfu tilefni til. Kvistskraut á framhlið er undir sterkum áhrifum frá Sveitserhúsum sem voru vinsæl meðal efnamanna í upphafi 20.aldar. Ýmis starfsemi hefur verið í húsinu í þá 11 áratugi sem það hefur staðið, skrifstofur, verslanir og ýmis konar þjónusta og íbúðir á efri hæð. Framsóknarflokkurinn hafði um tíma aðsetur í húsinu. Nú er rekin þarna antikbúðin Frúin í Hamborg á neðri hæð en íbúð er á þeirri efri. Þessi mynd er tekin í apríl 2006 og er húsið óbreytt frá því nema hvað að nú er það gult að lit.

Svipmyndir af Súlum

Einhverra hluta vegna á ég þónokkuð safn af myndum af Súlum eða Ytrisúlu. Enda afbragðs myndefni þar á ferð, hvort sem er vetur, sumar, vor eða haust. Hér koma nokkrar Súlumyndir.

       

Efsta mynd t.v. er tekin 5.mars 2006 við Drekagil 28, næsta mynd er tekin af Höfðanum við Kirkjugarð Akureyrar á miðnætti 19.júní s.á., næsta mynd er tekin ofarlega norðvestast á Súlumýrum 29.júlí og þá berum við niður við Skíðastaði í Hlíðarfjalli, 17.desember. Þá er mynd tekin 31.mars 2007 austast á Súlumýrum, næsta mynd er tekin kl. 4 að nóttu 24.júní s.á. uppi á brekkunni, Akureyri. Neðsta myndin er tekin 4.júlí 2009 frá Glerárstíflu og í forgrunni eru Borgir, Rannsóknahús Háskólans á Akureyri.

Risarnir á Glerárdal

Tvö hæstu fjöll á Norðurlandi  liggja á sama svæðinu framarlega á Glerárdal. Eru þessi fjöll raunar sláandi lík í útliti frá vissum sjónarhornum, með þverhnípt hamrabelti og flata að ofan. Þetta eru fjöllin Kerling og Tröllafjall. Mér skilst að fyrr á tímum hafi menn verið alls ósammála um hvort fjallið væri hærra, en Kerling hefur vinninginn, 1538m y.s. á meðan Tröllafjall er 1483m.  Hér að neðan má sjá Tröllafjallið. Í fjallinu má vel sjá mismunandi hraunlög og skilin milli þeirra. Strýtulagaði tindurinn framan við fjallið kallast Tröllahyrna en heiðin neðan fjallsins mun kallast Tröllaskeið. Myndin er tekin 15.júlí 2006 neðan við Súlur.

 

 

 

 

 

Á hinni myndinni sem einnig er tekin 2006, þann 6.maí sést hinsvegar Kerling í öllu sínu veldi. 

 Hér er horft frá Akureyri, nánar tiltekið Giljahverfi. Norðvesturstall Súlumýra ber þarna í Kerlinguna. Ljósastaurinn ber í tind sem kallast Lambárdalsöxl. Um Kerlingu hef ég áður fjallað nokkuð ítarlega og er sú færsla hér.

Hús dagsins: Lækjargata 3

Lækjargata 3 stendur á skemmtilegum stað neðst í Búðargili. Húsið reisti maður að nafni Sigfús Jónsson árið 1896. Húsið er af nokkuð sígildri gerð timburhúsa þess tíma, einlyft með miðjukvisti og risið er portbyggt. Portbygging er þannig að í stað þess að ris myndi horn við gólfflöt hæðar er veggur eða upphækkun milli gólfs og þaks. Þetta má glögglega sjá á Lækjargötu 3, þar sem gluggar rishæðar  liggja neðar en þakkantur. Þetta fyrirkomulag nýtir mun betur gólfflöt rishæðar. Lækjargata 3 var alla tíð íbúðarhús, þar munu lengst af hafa búið efnamenn og húsinu því vel við haldið. Laust fyrir 2000 var húsið hins vegar orðið hrörlegt, enda hafði það staðið yfirgefið um árabil. Um það leyti hófst endurgerð þess sem nú mun lokið, en er langt komin þegar þessi mynd er tekin 11.mars 2007. Nú er húsið allt hið glæsilegasta. Meðan endurbygging hússins stóð yfir var m.a. skipt um kjallara, en húsinu var lyft af grunni, grunnurinn rifinn og nýr steyptur í staðinn.

Hús dagsins: Aðalstræti 15

Aðalstræti 15 reisti Sigtryggur Jóhannesson timburmeistari fyrir Magnús Kristjánsson árið 1903. Var húsið reist á uppfyllingu sem fengin var úr brekkunni ofan við götuna. Byggingargerð hússins er nokkuð sérstök, en það er plankabyggt. Húsið mun þannig byggt úr viðarplönkum, sem er hlaðið upp líkt og múrsteinahleðsla. Þetta hús var ef ég man rétt bárujárnsklætt þar til fyrir fáum árum, en nú er það klætt panel með kögruðum skrautlistum undir gluggum. Þeir munu hafa haldið sér frá upphafi. Húsið mun alla tíð hafa verið vel við haldið og talið einstaklega vel viðað. Nú eru að ég held tvær íbúðir í húsinu, ein á hvorri hæð. Þessi mynd er tekin í mars 2007. Næsta hús við hliðina, Aðalstræti 13, sem hér sést vinstra megin við 15, skemmdist töluvert í bruna sl. sumar. Af því húsi er það að frétta að endurbætur eru í gangi á því og virðist þeim miða vel áfram.