Af Súlutindi

Sl. laugardag átti ég leið upp á Súlur, en ég tók þátt í stikuferð þar sem stikuð var ný leið upp frá Hömrum, umhverfis- og útilífsmiðstöð Skáta. Að sjálfsögðu var myndavél með í för og hér eru nokkrar myndir frá leiðangrinum.

Hér eru tveir hæstu tindar Hlíðarfjallsbálksins, Kista og Strýta ( lögun fjallana ætti að skýra hvort er hvað!) séðir frá Súlutindi. Á milli þeirra er nokkuð dæmigerð gömul jökulskál. Kista mun vera 1474m en Strýta 1456m.

 

 

 

 

 

Hér er horft til SV af hátindinum og fram í botn Glerárdals. Fjöllin tvö fyrir miðju eru f.v.Glerárdalshnjúkur ( 1338m ) og Stóristallur ( 1441m ). Nýfallinn haustsnjórinn eins og flórsykur á tindunum. Beint undir tindunum tveim, hægra megin má sjá upptök Glerár. Skarðið þar beint ofan við kallast Nyrðri Krókur og um hann er gengt yfir í Skjóldal. Tindurinn lengst til vinstri mun vera Lambárdalstindur (um 1100m) en fjallið hægra megin mun vera Jökulborg, er þó ekki alveg viss með það.

 

 

Horft til  austur af Súlutindi. Eyjafjarðaráin hlykkjast þarna undir Staðarbyggðarfjallinu (1051m) og Garðsárdalurinn gægist yfir öxlina á því. Greina má byggðirnar við Hrafnagil og Kristnes niður undir á. Eins og sjá má er Staðarbyggðarfjallið um 100m lægra en Súlurnar. Þess má geta að öxlin á Staðarbyggðarfjallinu er kennd við Öngulstaði.

 

 

 

Á leiðinni gefur að líta margt áhugavert. Þetta fyrirbæri kallast melatíglar. Þeir myndast við frostlyftingu jarðvegs. Holklaki ýtir sverðinum upp  myndar ójöfnur í jarðveginum og smásteinar sem liggja á jörðinni velta niður í sprungur sem myndast á milli. Þegar þetta gerist í grónu landi myndast þúfur.

Sólstöðumyndir

   

Myndirnar hér að ofan eru teknar 21.júní 2009 ( laust fyrir miðnætti) og 21.desember 2004 ( rétt um hádegi ). Eins og allir vita eru þessar dagsetningar sólstöður þ.e. sólin er lægst á lofti í desember en hæst í júní. Alkunna eru litbrigðin og þessi sérstaka birta miðnætursólarinar á sumarsólstöðum en ýmis litbrigði geta fylgt vetrarsólinni þegar hún lætur svo lítið að sýna sig um ellefuleytið áður en hún hverfur um kaffileyti. 

Hús dagsins: Lundargata 15

Lundargata 15 var reist 1898 af manni að nafni Jósef Jónsson. Sonur hans var hinn kunni glímukappi og athafnamaður Jóhannes á Borg. Hann var þó ekki fæddur í þessu húsi, enda fæddur fimmtán árum áður en það var byggt en hann bjó þarna eitthvað fram á fullorðinsár. Húsið mun upprunalega hafa verið einlyft með háu risi, líkt og næstu hús við Lundargötu en hækkað um eina hæð um 1920. Í þessu húsi var eitt elsta ungmennafélag landsins, Ungmennafélag Akureyrar, stofnað árið 1906 og var Jóhannes Jónsson einn stofnenda. Húsið hefur alla tíð verið íbúðarhús, nú eru tvær íbúðir hvor á sinni hæð en gætu auðvitað hafa verið fleiri áður. Í bókinni Oddeyri eftir Guðnýju Gerði Gunnarsdóttur (1996) er húsið sagt vera einfalt og látlaust og falla vel inn í götumyndina og hafa varðveislugildi sem hluti af þeirri heild. Þessi mynd er tekin í janúar 2005.

Fyrir þá sem vilja kynna sér betur gömlu byggðina á Oddeyri skal hiklaust mælt með bók Guðnýjar Gerðar, bókina ætti að vera hægt að finna á flestum bókasöfnum. Það er nákvæm skýrsla þar sem hvert einasta hús í eldri hluta Norðurgötu, Strandgötu, Lundargötu, Grundargötu, Hríseyjargötu og Gránufélagsgötu er tekið fyrir, farið yfir sögu þess og byggingargerð og varðveislugildi þess tilgreint.

Önnur strætósaga

Það var einhverju sinni að ég var á ferðinni með leiðinni upp á Brekku og Glerárþorp. Kom inn á stoppistöðina á Mýrarvegi og vagninn var svo troðfullur að það var nánast orðið erfitt að finna pláss til að standa.  Vagninn heldur áfram, beygir inn Skógarlund og á einni stöðinni kemur inn ung kona sem heldur á smábarni. Hún kemst ekki lengra en rétt við hliðina á bílstjóranum og náði að styðja sig einhvernvegin við skilrúm sem er á bakvið bílstjórasætið. Hún virðist eiga í dálitlu basli, barnið seig í og ekki gat hún haldið sér í neitt þar eð hún  var með fangið fullt. Ég sá bílstjóran gjóa augum að henni; virtist hafa áhyggjur af henni. Ekki gat ég boðið henni sæti, þ.s. ég var standandi sjálfur og það á mun verri stað. En í sætinu bak við bílstjóran sat strákur ca. 16-18ára. Hann var áberandi makindalegur að sjá, tók eiginlega eins mikið pláss og hann mögulega gat. Með stóreflis heyrnartól á hausnum og í eigin heimi, en þó leit hann stundum við og vissi því fullvel um stúlkuna með barnið, sem stóð við hliðina á honum. Á einni stoppistöð lítur bílstjórinn í spegil sem vísar inn í vagninn og sér til stráksa...Í teiknimyndasögum er því oft lýst myndrænt þegar einhver verður ógurlega hissa eða bregður með því að augun stækka og verða eins og undirskálar. Það var einhvernvegin þannig sem viðbrögð stráksins voru, en vagnstjórinn þreif í öxlina á honum og tuskaði hann aðeins og urraði: "Stattu upp drengur og leyfðu henni að sitja, hún er með krakka!!" Hann stóð upp með semingi og stúlkan get sest og það mátti sjá á svipnum að hún var vagnstjóranum afar þakklát fyrir þetta. Tillitsemi kostar ekkert.

Enn er sumar...

Það er nú bara staðreynd að sumarið nær í reynd fram  yfir miðjan september. Oft fer fólk að tala um að farið sé að hausta um miðjan ágúst, enda kanski að vissu leyti skiljanlegt þegar dimmt er orðið á kvöldin og skólar fara að byrja. Um helgina hefur verið einmunablíða, sól og upp undir 20°C hiti hér fyrir norðan, nokkuð gott eftir tiltölulega hráslagalega tíð undanfarnar vikur á undan.

Yfir 20 stiga hiti

Allir í strætó!

Ég hef gegn um tíðina mikið notast við strætisvagna SVA. Þar heyrir maður ýmislegt sem fer manna á millum og ýmislegt spaugilegt eða skemmtilegt. Einhvern tíma á leiðinni upp á Brekku var ásamt mér hópur af ungum stúlkum í vagninum. Þær ýttu á stopp- takkann nákvæmlega á punktinum sem stoppistöðin var. Vagnstjórinn brást hinn versti við, þrumaði á þær að þær ættu að ýta fyrr á takkan,... þetta væri alveg óþolandi... og þær skyldu sko bara haga sér! Ég ætlaði út á næstu stoppistöð. Ég prófaði að ýta á takkann nákvæmlega þegar hann var staddur á stoppistöðinni. Vagnstjórinn stoppaði, reyndar rólegar heldur en í fyrra skiptið ( þá hreinlega negldi hann niður með skrensi og látum ). Dyrnar opnuðust, ég gekk út og vagnstjórinn sagði ekki neitt og virtist ekkert kippa sér upp við neitt. Merkilegt, ekki satt!?

Ekki sama hvönn og hvönn

Mörgum líkar vel við risahvönnina (Heracleum mategazzianum) enda býsna falleg planta að sjá. Aftur á móti getur hún verið hið mesta skaðræði, safinn úr henni brennir eins og sýra og varað er við að börn séu að leik nærri plöntunni ( sjá þetta ). Enda hlýtur hún að vera heillandi í augum barna, einna líkust framandi frumskógarplöntu. Þá er hún býsna ágeng og valtar auðveldlega yfir þann gróður sem fyrir eru á svæðum þar sem hún breiðist út. Hvannir þykja almennt fallegar og geðþekkar plöntur en það er ekki sama hvönn og hvönn. Risahvönninni skyldi ekki ruglað við "gömlu góðu" ætihvönnina (Angelica archangelica). Ætihvönnin var notuð sem matjurt og þótti góð til lækninga á kvillum og ræturnar hið mesta hollmeti. Þó er hún einnig ágeng en oft nær sauðkindin að halda aftur af henni. Helsti munurinn á þessum plöntum er fyrst og fremst stærðin, en ætihvönnin er að jafnaði helmingi minni en risahvönnin, 1-2m á meðan sú síðarnefnda er 2-4. Þá er ætihvönnin með grænan eða ljósgrænan blómsveip en risahvönnin hvíta.

Myndin hér til hliðar af ætihvannarplöntu við Hótel Reynihlíð v. Mývatn, júlí 2007. Því miður á ég enga mynd af risahvönn á hraðbergi.

Risahvönn ógnar

Nokkrir stórgæðingar

Hér ætla ég að deila með ykkur nokkrum myndum úr bílamyndasafninu mínu. En eins og komið hefur fram áður eru það helst hús, bílar og fjöll sem ég tek fyrir þegar ég fer út að mynda. Ein tegund sem alltaf hefur heillað mig eru Róverarnir. Rover mun vera algengt hundanafn í ensku og algeng þýðing á því nafni hefur verið Tryggur. Eflaust á það vel við um Land Roverana. Komast allt og ganga endalaust ( eða svo er alla vega sagt ). Hér eru nokkrir eðal gæðingar á ýmsum aldri en þessar myndir tók ég árin 2004 og 2005.

 

 

 

 

Hér má líta þrjár týpur af Land Rover, efsta er ef mér skjátlast ekki af Series III en sá hvíti mundi vera Series II. Ekki er mér kunnugt um árgerðir þeirra en eitt er víst að sá hvíti er frá 1970 eða fyrr og sá blái ( efri ) er frá 1971 eða seinna. Hvernig er hægt að sjá það ? Jú, fyrir 1971 voru aðalljósin staðsett innan við hjólaskálarnar. Miðjumyndin er síðan 1988 árgerð af Land Rover Defender sem er einskonar "nýtísku jeppi" með gamla lúkkinu. Aðalsmerki Róverana hefur alltaf verið einfaldleiki og hrá hönnun og þeim eiginleikum er haldið við í Defendernum. En hvers vegna að halda því við? Er ekki lúxusinn það sem allir vilja? Það er nú einusinni þannig að jeppar eru ætlaðir fyrir hörku og erfiðar aðstæður. Þeir þurfa að vera þannig að úr garði gerðir að menn veigri sér ekki við að "láta þá finna fyrir því". Það er einhvern vegin mun auðveldara þegar í hlut á tiltölulega einfaldur og grófgerður bíll heldur en einhver lúxus limmósína.

En talandi um lúxusbíla. Hér er einn Range Rover, stundum kallaður fyrsti lúxusjeppinn. Þessi hér er árgerð 1986 og vakti hann athygli mína fyrir það hvað hann virtist ótrúlega vel með farin, virkaði eins og nýr úr kassanum þar sem hann stóð á bílasölu Höldurs í janúar 2004.

TOP 5: Elstu hús í Innbænum

Í kjölfar færslunnar á undan verður þessi listi að fylgja með. Þar sem Innbærinn er elsti bæjarhlutinn, miklu eldri en Oddeyrin er þetta með öðrum orðum listi yfir elstu hús á Akureyri.

1. Hafnarstræti 11 (214), Laxdalshús. Reist 1795.
2. Aðalstræti 14 (174), Gamli Spítalinn. Reist 1835.
3. Lækjargata 2a (169) og Aðalstræti 52 (169) eru jafngömul og deila 3. og 4. sætinu, reist 1840.
4. sjá að ofan
5. Aðalstræti 62 (167). Reist 1842.

Ég get hreinlega ekki staðist mátið að fara út í tölfræði. En meðalaldur fimm elstu húsa Akureyrar er (214+174+169+169+167)/5=178,6 ár.

Á Oddeyri er meðalaldur þeirra fimm elstu (136+133+130+129+129)/5= 131,4 ár. 

 

TOP 5: Elstu hús á Oddeyri

Mér datt í hug að setja saman svona lista fyrst ég er búinn að skrifa um elsta og næst elsta hús á Oddeyri. Byggingarár húsanna geta að vísu verið á reiki en ég miða við þau ártöl sem flestar heimildir segja.

1. Strandgata 49 (136), Gránufélagshúsin. Reist 1873.
2. Strandgata 27 (133). Reist 1876.
3. Lundargata 2 (130). Reist 1879.
4. Norðurgata 11(129) og 17, Gamla Prentsmiðjan (129) deila 4. og 5. sætinu en þau eru bæði byggð 1880.
5. sjá að ofan.

Hér svífur Séð og Heyrt andinn yfir vötnum, en glöggir lesendur hafa kannski fundið út að tölurnar í svigunum eru aldursár húsanna!